کافه خوندنی

این است هنر جنگ

سنجش و دانش پیش از هر اقدام؛ این است هنر جنگ.

قرن‌ها پیش‌ازاین یک ژنرال میدان‌دیده‌ی جنگی دیدگاه‌های خود را در مورد آیین نبرد در قالب رساله‌ی کوچکی گرد می‌آورد. او این رساله را به پادشاه وقت پیشکش می‌کند تا شاید در پیکارهای پیشِ روی کشور گره‌گشای مشکلات و مصائب نبرد باشد. اثر درخشان ژنرال سان‌زو از آن تاریخ تابه‌حال بارها و بارها به زبان‌های مختلف به چاپ رسیده است. شوربختانه جنایت‌کاران بسیاری در طول تاریخ با استفاده از آرای این کتاب جنگ‌های بسیاری برافروخته‌اند و ویرانی‌های بی‌شماری روی دست بشر گذاشته‌‌اند. مشهور است که هیتلر، استالین، موسولینی و مانو از مشتری‌های پروپاقرص این فرمانده جنگیِ روزگار باستان بوده‌اند؛ کتاب مستطاب هنر جنگ.

هنر جنگ مجموعه‌ی فشرده‌ای از تاکتیک‌ها و تکنیک‌های جنگی است که در سیزده فصل تدوین شده است. این اولین دست‌نوشته‌ی تاریخی در مورد آموزش فنون نبرد نیست؛ اما بی‌تردید مشهورترین، محبوب‌ترین و مهم‌ترین آن‌هاست. نکته‌ی منحصربه‌فرد این کتاب اما رویکرد روان‌شناختی و مردم‌شناسانه‌ی سان‌زو است. درهم‌تنیدن استراتژی‌های نبرد با نگاهی به پیچیدگی‌های روحی و روانی انسان این نوشته را به اثری درخشان و تأمل‌برانگیز تبدیل می‌کند. شاید طنز تلخ حاصل از هم‌نشینی واژه‌ی ظریف و خوش‌نام «هنر» با کلمه‌ی ویرانگر و زمخت «جنگ» بتواند ما را تا حدودی با نوع نگاه نویسنده آشنا کند. گمان می‌کنم همین نگاه روان‌شناسانه‌ی او به مسئله‌ی رزم باعث شده است که این کتاب به‌تدریج از کاربرد اصلی خود خارج شده و پس از سده‌ها جنبه‌های پنهان دیگری از خود را به رخ بکشد. آموزه‌های او امروزه غیر از جنگ در شاخه‌های مختلف اقتصاد، ورزش و تجارت تدریس می‌شود. به سخن دیگر، هر تنابنده‌ای که با مسئله‌ی پیروزی و شکست سروکار دارد، می‌تواند مخاطب تئوری‌های هنر جنگ باشد.

وقتی اولین بار به این کتاب برخوردم، قابلیت پیاده‌سازی روش‌های استراتژیک فرمانده کارکشته‌ی چینی در انجام معاملات بورس من را عمیقاً تحت‌تاثیر قرار داد. فصل‌ها را یک‌به‌یک می‌خواندم. هرچه پیش‌تر می‌رفتم، بیش‌تر حیرت‌زده می‌شدم. اگر کلماتی مثل «شمشیر» و «سپر» و «کلاه‌خود» و «زاغه‌مهمات» را از دایره‌ی واژگان کتاب حذف می‌کردم، می‌توانستم این‌طور فکر کنم که با یک خودآموز سرمایه‌گذاری تجاری طرف‌حساب شده‌ام. اصول بنیادین این تجارت مثل مدیریت سرمایه، تنظیم سیستم شخصی، طراحی استراتژی‌های کارآمد معاملاتی، تطبیق روش‌های خریدوفروش با حالات مختلف بازار، نحوه‌ی محاسبات، جمع‌آوری و به‌کارگیری اطلاعات پایه‌ای در دادوستد به‌طور معناداری از این کتاب قابل استنباط بود.

«مهم‌ترین مسئله‌تان در جنگ، پیروزی است نه لشکرکشی‌های فرساینده.»

بعد از خواندن چندباره‌ی کتاب از تمام فصل‌های آن برای خودم یادداشت برداشته بودم؛ اما تنها پس از خواندن این جمله بود که برای نوشتن کتابی در مورد تکنیک‌های سرمایه‌گذاری در بورس با نگاهی به هنر جنگ، متقاعد شدم. این جمله‌ی به ظاهر معمولی روزهایی را به یادم می‌آورد که مثل جنگجویی خسته و بی‌سلاح به مصاف بازار می‌رفتم و هربار دست خالی‌تر از گذشته باز می‌گشتم. در دوره‌ای چندساله حرکت بی‌نظم و پریشان قیمت‌ها من را به نبرد می‌طلبید و من، پریشان و عصبی، تیرهای ترکش خود را بی‌رمق به سمت آن پرتاب می‌کردم. تیرهایی که هیچ‌گاه هم چنان‌که باید، به هدف اصابت نمی‌کرد. به خیال خود داشتم با دشمن روبه‌رو می‌جنگیدم؛ اما امروز به خوبی می‌دانم که نام این تلاش‌های سرگردان و آشفته هرچه بود، «جنگ» نبود.

در واقع، من بی‌آن‌که بدانم، به دادوستد اعتیاد پیدا کرده بودم. خریدوفروش‌های بی‌برنامه و هیجانی مثل افیون، انگار روانم را آرام‌تر می‌کرد. من فرماندهی بودم که به‌جای دستیابی به پیروزی، عاشق اردوکشی‌های درازمدت و لشکرکشی‌های فرساینده شده است. بعدها که با نگاهی سیستماتیک روند معاملاتی‌ام بهبود پیدا کرد و آرام‌آرام پول‌های از‌دست‌رفته‌ام را از بازار پس گرفتم، توانستم حال‌وروز دوران ناکامی‌ام را ارزیابی و دلایل شکست‌های پی‌درپی‌ام را کشف کنم. آن‌وقت تازه حس کردم که دستیابی به موفقیت در بازارهای سرمایه تا چه حد آسان و تا چه اندازه دور از دسترس است. عجیب بود وقتی می‌دیدم که به چه سادگی‌ای می‌توانستم خودم را از شر زیان‌های کُشنده خلاص کنم و عجیب‌تر این بود که چرا هرگز از پسش برنمی‌آمدم.

راه‌هایی که در آن روزها کار من را به باخت و ناکامی می‌کشاند، به نظرم کاملاً شخصی می‌آمد. فکر می‌کردم دارم در مسیری راه می‌روم که هیچ مسافر دیگری از آن عبور نمی‌کند؛ اما به‌تدریج متوجه شدم که اصول بنیادین پیروزی و شکست در بازار درست مثل فتح میدان‌های نبرد به‌طرز اعجاب‌آوری محدود و به‌شکل بی‌رحمانه‌ای اثرگذارند. دانستن این نکته‌ها وقت و هوش زیادی نمی‌خواهد، در اصل، این‌که تا چه اندازه آموخته‌هایتان را اجرا می‌کنید، فاصله‌ی شما تا موفقیت را مشخص می‌کند.

در این کتاب کوشیده‌ام بخشی از سخنان سان‌زو را با بعضی از مهم‌ترین و کاربردی‌ترین سرفصل‌های بازار بورس تطبیق دهم و البته شرح مختصری به آن اضافه کنم. تلاش کردم توضیحاتم تاحدممکن کوتاه و به‌اندازه‌ی کافی روشن باشد. شاید می‌توانستم با افزودن بخش‌های بیش‌تر، این کتاب را اندکی طولانی‌تر کنم؛ اما مطمئن نیستم که با این کار آن را مفیدتر هم می‌کردم یا نه. سعی من این بود که در این نوشته، کلیدی‌ترین نکات مربوط به سرمایه‌گذاری سالم و پربازده را بیاورم و آن را در اختیار شما قرار دهم. امیدوارم پس از پایان مطالعه‌ی این کتاب معامله‌گر بهتری شده باشید. این هنر جنگ است.

بدلیل حفظ حقوق مولف، متن کامل کتاب در این سایت ارائه نمی‌شود.

بخش بعدی متن را می‌توانید در هنر جنگ در بازار بورس - قسمت دوم مطالعه نمایید.