تاتیانا تورو
زادروز: 5 ژوییهی 1964
از کلمبیا تا کالیفرنیا، نخواست پاسخِ نه بشنود.
هرطور شده ثابتقدم باش، اگر رؤیایی در سر داری بگذار راهبرت باشد، ولو اینکه ناممکن یا نابخردانه باشد.
تاتیانا تورو
تاتیانا تورو زاده و بزرگشده در کشور کلمبیا، هنگامی که شمارش در حیاط دبستان به چیز پر معناتری برایش تبدیل شد، دریافت که به ریاضی علاقهی وافری دارد. «شمردن را در کلاس اول یاد میگرفتیم و مجموعهی قشنگی از قطعات داشتیم. مثلث بودند و دایره و مربع... رنگارنگ هم بودند. معلم خلوضعمان ما را به حیاط میبرد تا نقش قطعات را با گچ روی زمین بکشیم. ساختارهایی عمارتشکل درمیآوردیم و این در واقع فراگیری نظریهی مجموعهها بود. همشاگردیهایم متوجه نبودند، اما برای من تفریح بود.»
هنگامی که تورو هفده سال داشت، خبردار شد که کلمبیا برای نخستین بار به یکی از پرمنزلتترین رقابتهای ریاضی دنیا، به المپیاد بینالمللی ریاضی دعوت شده است. از مدرسهشان خواسته شده بود تا نامزدهایشان را برگزینند.
تورو در کلاسهای ریاضی پیشرفته حضور داشت و میدانست که واجد شرایط است. «در آن موقع، سال ماقبل آخر بودم و از دبیرم پرسیدم: میشه من به عنوان نمایندهی مدرسهمون برم المپیاد؟» دبیر به وی پاسخ داده بود که چهار نفر برگزیده شدند – که همه پسرند. او اصرار کرد. خانم دبیر پاسخ داد که اگر ماشین برایش جا داشته باشد میتواند برود، اما به عنوان نمایندهی مدرسه، خیر. او مرعوب نشد. «در ماشین جا پیدا کردم و همراهشان به المپیاد رفتم. هنگامی که بدانجا رسیدم از متصدیها پرسیدم: امکانش هست بمونم؟ آنها اجازهی حضورم را صادر کردند و من در تیم خودمان به عنوان نمایندهی کلمبیا و مدرسه حضور یافتم.» تورو در المپیاد بینالمللی ریاضیات سال 1981 قبول شد و با ادامهی دانشاندوزی، از دانشگاه ملی کلمبیا لیسانس گرفت. این توصیهی تورو به دیگران بر پایهی تجربهی خودش است. او میگوید مهم این است که «هر طور که شده رؤیاهایت را پیگیری کن، حتی اگر به تو بگویند که نمیتوانی.» هنگامی که تورو به دوستان و خانوادهاش در کلمبیا گفت که میخواهد حرفهی ریاضی را در پیش بگیرد، تصمیمش با اما و چرا مواجه شد.
«همه به من میگفتند بیعقلیست. نخواهم توانست نانم را دربیاورم.» اما او برای تحصیلات تکمیلی در آمریکا و از آن جمله برای دانشگاه خوشنام استَنفورد که برنامهی گزینشاش شهرتی ناپسند داشت درخواست داد.
دکترایش را در سال 1992 زیر نظارت لیون سیمون، ریاضیدان برندهی جایزه، از استنفورد احراز نمود.
نظریهی مجموعهها چیست؟
نظریهی مجموعهها یک مؤلفهی اساسی از همهی شاخههای ریاضی است. به سادهترین بیان، مجموعه، گردآوردهای از چیزهاست، و آن چیزها در میان دو آکولاد مجموعه ذکر میشوند، مثل این {x,y,z} هر قلم درون مجموعه را "عنصر" مینامند. برای تصویرسازی مجموعهی ایالتهایی که نامشان با حرف "آ" شروع میشود میتوان نوشت:
{آلاباما، آرکانزاس، آریزونا، آلاسکا}
عناصر این مجموعه نام ایالتهایی است که نخستین حرفشان "آ" است. ترتیب عناصر در یک مجموعه اهمیتی ندارد. اگر مجموعهای درون خود عنصری نداشته باشد، مجموعهی "تهی" نام دارد و با آکولادهای خالی مثل این نمایش داده میشود:
{}
تمامی چیزهای ریاضی را میتوان در مجموعههای گوناگون تلفیق نمود، و به همین سبب است که مجموعهها در تمامی شاخههای ریاضیات و به ویژه در حوزههای آمار و احتمالات سودمندند.
یکی از آموزههای اصلیای که تورو در استنفورد آموخت نیاز به برگشت به ابتدا بود: برگشتن به فرضیهی آغازین. او خود میگوید: «شما با تعدادی قواعد بازی میکنی. مثلاً فرض بگیر من سه ماه است مشغول یک بازی هستم. در آن مدت یک راهکار را در پیش میگیرم... راهکاری برای برد. شاید بخواهم شما را از آن راهکار مطلع کنم، اما برای اثباتش به شما، چیز دیگری هم میخواهم. اگر از عهدهام خارج باشد باید برگردم به ابتدا. به مجموعهی بکر قواعد بازی. راهحلی که به دنبالش میگردی معمولاً در آغاز است.»
المپیاد بینالمللی ریاضیات: ماشین حساب ممنوع!
المپیاد خوشنام بینالمللی ریاضیات یک رقابت ریاضی سالانه برای دانشآموزان دبیرستانی در سرتاسر دنیاست. این رقابت که نخستین بار در سال 1959 با حضور فقط هفت کشور در رومانی برگزار شد، اکنون به یکصد کشور که نمایندهی پنج قاره هستند، توسعه یافته است. به رقبا شش مسئله داده میشود، که باید آنها را در عرض دو روز حل کنند. چین بیشترین تعداد رقبای برنده را معرفی نموده و روسیه با فاصلهی کمی از چین در جایگاه دوم بوده است. آمریکا و مجارستان به طور مشترک جایگاه سوم را دارند. روزگاری بود که بانوان به ندرت در رقابتها دیده میشدند (برخی از کشورها همچون بلغارستان بین سالهای 1959 تا 2008 بیش از بیست زن به المپیک گسیل داشتند، درحالیکه دیگر کشورها همچون آمریکا تا سال 1998 حتی یک زن هم نفرستادند)، اما هر ساله تعداد بانوان حاضر با رشد کمی، رو به فزونی بود (به نمودار ذیل که برگرفته از دادههای المپیاد بینالمللی ریاضی است مراجعه کنید.)
تعداد (مختصر) بیشتری از دختران در المپیاد بینالمللی ریاضی شرکت دارند.
تورو آخرین پیشرفتها در آناکاوی همسازها، معادلات دیفرانسیل جزئی و نظریهی سنجش هندسی را تدریس میکند.
تورو پس از پذیرش موقعیتهایی در مؤسسهی مطالعات پیشرفته در دانشگاه برکلی کالیفرنیا، و سپس در دانشگاه شیکاگو، در سال 1996 به هیئت علمی دانشگاه واشینگتن پیوست و استادی ریاضیات کلاس موقوفهی کرِیگ مککیبِن و سارا مِرنِر را عهدهدار شد. از سال 2016 تا 2019 نیز در مقام استادی ریاضیات کلاس موقوفهی رابرت آر.و اِف.فِلپس خدمت کرد. تورو سپس به دانشگاه برکلی کالیفرنیا رو کرد و به دعوت رئیس، تصدی استاد مدعوِ ریاضی را یافت و در عین حال در برنامهی آناکاوی همساز در مؤسسهی پژوهش علوم ریاضی (MSRI) نیز مشارکت داشت. او در مراجعاتش به MSRI برای تدریس پیشرفتهای تازه در زمینهی فصل مشترک آناکاوی همساز، معادلات دیفرانسیل جزئی، و نظریهی سنجش هندسی، پلی بود بین دانشجویان تحصیلات تکمیلی گروه مذکور و پژوهشگران.
تورو در سال 2015 هموند گاگنهایم شد و به پاس سهمی که در نظریهی سنجش هندسی، نظریهی پتانسیل، و نظریهی کرانهی آزاد داشت، در سال 2017 در ردهی هموند جامعهی ریاضی آمریکا برگزیده شد. پژوهشهای تورو این واقعیت را میشکافد که بعضی چیزها هنگام مشاهدهی درشتنمودشان، ممکن است بسیار بغرنج به نظر آیند، اما با مشاهدهی ریزنمود چه بسا ساختارها و طرحهای پنهانی را بروز دهند. همین ساختارها و طرحهای پنهانی هستند که برای تشریح موشکافانهی اشیای آغازین مورد استفاده واقع میشوند (شکل بعد). شناسهی تورو هموندی در بنیاد سیمونز، و مؤسسهی پژوهش آلفرد پی. سولان، و هموند پژوهش فوق دکترای علوم ریاضی مربوط به بنیاد ملی علوم بوده است.
«همگان به من میگفتند دیوانگی است و نخواهم توانست نانم را درآورم.»
تاتیانا تورو
تورو یکی از معتقدان سرسخت حضور دگرسانان در علوم ریاضی است. او در سال 2015 همدست برگزاری نخستین همایش "آمریکای لاتین در علوم ریاضی" در UCLA شد. او در جنبش یاریرساندن به زنان و مردان آمریکای لاتین برای کاریابیشان در این حوزه سِمَت راهبردی دارد. در برنامهی سالانه روی پیشرفت افراد لاتینی یا از نژاد لاتینی که در حال حاضر در این رشتهاند کار میکند؛ پژوهشهای نمایشی را کسانی انجام میدهند که در خط مقدم رشتهی خود هستند، و این کمکها باعث ایجاد گروههایی میشود که علایق فرهنگی مشترک دارند. تورو که در این حوزه جزو اقلیتهاست از اهمیت پشتیبانی و تشویق برای کامیابی در ریاضی باخبر است. او توانمندی خویش را در پیجویی رؤیاهایش مرهون مادر و مادربزرگش میداند. «من از کشوری آمدهام که خیلی مردمحور است. و خوب میدانم اگر باور مادر و مادربزرگم به من نبود، اینجایی نبودم که امروز هستم.»
این تصویر اثر ارنست هِکِل از اَشکال هنر در طبیعت، منتشره در سال 1904، نمایشگر چهارچوب زیستی شعاعیان – سازوارههای میکروسکپی یافتشده در آب – است. باور براین است که شکلشان در اثر نوع رانش آنها در آب ایجاد شده است و هنگامی که زیر میکروسکوپ به آنها نگاه کنی، ساختارهای پنهان درون این شعاعیان همان ساختار حبابهاست. کار تورو شامل پردهبرداری از این الگوهای پنهان قابل مشاهده زیر میکرسکوپ است.
بدلیل حفظ حقوق مولف، متن کامل کتاب در این سایت ارائه نمیشود.
بخش بعدی متن را میتوانید در زنان سرکش دنیای ریاضیات - قسمت آخر مطالعه نمایید.