در صورتي‌كه قصد خريد هديه‌اي گران‌بها براي فردي خاص را در زندگي‌تان داشته باشيد يا اين‌كه بخواهيد در مورد اصالت الماس‌هاي خود اطمينان حاصل كنيد، موضوعي كه موجب نگراني مي‌شود ازدياد الماس‌هاي تقلبي است. بهترين راه آن است كه از يك جواهرفروش مورد اطمينان بخواهيد كه آن را ارزيابي كند. او قادر به انجام اين كار بدون آسيب رساندن به الماس است كه البته برايتان هزينه‌اي را در برخواهد داشت. در زير به برخي روش‌ها به منظور ارزيابي و تشخيص الماس‌هاي اصل از انواع تقلبي اشاره شده است:
1- شناسنامه‌ي الماس
اطمينان حاصل كنيد كه اين شناسنامه را يكي از مؤسسات ارزيابي الماس معتبر (GIA ، AGSL ، EGL و PGGL) يا يك شخص ارزيابي كننده‌ي مستقل، عضو يكي از سازمان‌هاي تخصصي (نظير انجمن ارزيابي‌كنندگان امريكا، صادر كرده باشد. دريافت شناسنامه براي خريد الماس‌هايي كه آن‌ها را از قبل مشاهده نكرده‌ايد، نظير خريدهاي اينترنتي بسيار حائز اهميت است.
به الماس نگاه كنيد:
شاخص انكسار نور در الماس بسيار بالاست به آن معنا كه زاويه‌ي شكست پرتويي كه از آن عبور مي‌كند تيز و زاويه‌دار است. شيشه و كوارتز داراي شاخص انكسار كمتري هستند و از آنجايي‌كه زاويه‌ي شكست نور در آن‌ها پايين‌تر است، درخشش كمتري دارند حتي در صورتي‌كه به خوبي و با دقت تراش يافته باشند. شاخص انكسار نور يك ويژگي فيزيكي ذاتي است كه حتي با تراش عالي هم ارتقاء داده نمي‌شود.
- در صورتي‌كه الماس بر روي قطعه كار نصب نشده باشد آن را برگردانيد و بر روي تكه‌اي از روزنامه قرار دهيد. در صورتي‌كه به وضوح قادر به خواندن آن قسمت از نوشته بوديد، الماس شما حقيقي است اما در صورتي‌كه حروف را به حالت لكه‌هاي پراكنده‌ي مشكي مشاهده كرديد، در تقلبي بودن سنگ شك نكنيد. تنها در صورتي‌كه يك الماس حقيقي تراش نامناسب داشته باشد چنين اتفاقي براي آن الماس نيز رخ مي‌دهد.
- در صورت مشاهده‌ي "دوشكستي Double Refraction" ممكن است سنگ مذكور "مويسونايت Moissanite" (كاربيد سيليكون Silicon Carbide) باشد. اين سنگ به قدري به الماس شباهت دارد كه حتي جواهرفروشان نيز براي تشخيص آن به زحمت مي‌افتند. از قسمت بالاي سنگ به محل "تلاقي تراش‌ها Facet Junctions" نگاه كنيد. در صورتي‌كه "تراش‌هاي ستاره‌اي Star Facets" را به حالت دوتايي مشاهده كرديد، اطمينان حاصل كنيد كه اين خاصيت هيچ چيز غير از دوشكستي نيست.
- در صورتي‌كه الماس بر روي قطعه‌كار نصب شده باشد شما قادر به نگاه كردن از بالا و مشاهده‌ي انتهاي آن نخواهيد بود.
- با خودكار، نقطه‌ي كوچكي را بر روي كاغذ سفيد بكشيد. الماس نصب شده بر روي قطعه‌كار را روي مركز نقطه قرار دهيد و مستقيم از بالا به آن نگاه كنيد. در صورتي‌كه الماس شما تقلبي باشد "انعكاس مدور Circle Reflection" را در سنگ مشاهده خواهيد كرد.
2- مشاهده‌ي انعكاس
انعكاس الماس حقيقي در رنگ‌هاي طيف طوسي قابل مشاهده است. در صورت مشاهده‌ي انعكاس رنگين كماني، به احتمال زياد يا اين الماس داراي كيفيت پاييني است و يا اين‌كه تقلبي مي‌باشد.
3- مشاهده‌ي انتهاي "Bottom" الماس
در زير ميكروسكوپ صفحه‌ي الماس را در قسمت پايين قرار دهيد. در صورت مشاهده‌ي پرتو نارنجي از تراش‌ها اين سنگ الماس نيست و تقلبي مي‌باشد.
4- يك امتحان‌كننده "Tester" الماس بخريد
انواع متفاوت آن‌ها در بازار موجود هستند و تفاوت ميان الماس حقيقي و جعلي را مشخص مي‌كنند.
5- سنگ را وزن كنيد
وزن يك "كيوبيك زيركونيا Cubic Zirconia" در مقايسه با الماس با همان طرح و اندازه 55 درصد بيشتر است. از مقياس گرم يا قيراط براي مقايسه‌ي اين سنگ و الماس حقيقي استفاده كنيد.
6- پايه‌ي نصب را بررسي كنيد
الماس واقعي هرگز بر روي پايه‌اي از جنس فلزات ارزان قيمت نصب نمي‌شود. نشان‌هاي موجود بر روي پايه‌ي نصب اثبات مي‌كنند كه آيا فلز طلا و پلاتين حقيقي است يا خير (K 10، K 14، K 18، يا PT 585، PT 750، PT 900 و PT 950 يا Plat). اين در حالي‌است كه نشان "C.Z" نشانگر آن است كه سنگ نصب شده يك الماس حقيقي نمي‌باشد.
7- سنگ را زير اشعه‌ي فرابنفش UV قرار دهيد
بسياري از الماس‌ها (نه تمامي آن‌ها) زير اشعه‌ي فرا بنفش يا نور سياه، "فلورسانس يا تشعشع ماهتابي آبي Blue Fluorscence" از خود ساطع مي‌كنند، بنابراين اين شدت نور آبي، نشانگر حقيقي بودن الماس است. عدم وجود نور آبي مؤيد تقلبي بودن نيست بلكه امكان دارد كه سنگ، الماسي بي‌كيفيت باشد. در صورت مشاهده‌ي فلورسانس سبز كم‌رنگ، زرد يا طوسي زير اشعه‌ي فرا بنفش ممكن است سنگ مذكور مويسونايت باشد.
8- از ميله‌ي مدرج استفاده كنيد
سنگ‌هاي حقيقي حرارت را به سرعت پخش مي‌كنند و با ميله‌ي مدرج گرم نمي‌شوند. انجام اين كار حدود 30 ثانيه به طول مي‌انجامد و اغلب به صورت رايگان انجام مي‌شود. در اين روش برخلاف ديگر روش‌ها به سنگ آسيبي نمي‌رسد.
9- الماس‌ها را زير تابش اشعه‌ي X قرار دهيد
الماس حقيقي در زير اشعه‌ي X مشخص نمي‌شود. شيشه، كيوبيك زيركونيا و كريستال‌ها همگي داراي ويژگي‌هاي Radiopaque هستند در حالي‌كه الماس‌ها Radiopaque نيستند.
10- براي بررسي الماس از لوپ استفاده كنيد
الماس‌هاي حقيقي كه از معادن استخراج مي‌شوند اغلب داراي ناخالصي‌هايي هستند كه به كمك لوپ قابل مشاهده مي‌باشند. كيوبيك زيركونيا فاقد هرگونه ناخالصي است، به همين دليل، الماس‌هاي آزمايشگاهي (كه مي‌بايستي بسياري از آزمايشات را پشت سر بگذارند) نيز داراي اين ناخالصي‌ها نيستند.
11- الماس را داخل آب قرار دهيد
الماس حقيقي در آب فرو مي‌رود اما الماس تقلبي بر روي سطح آب شناور مي‌ماند.
12- الماس را در دهانتان قرار دهيد و نفس بكشيد
در صورتي‌كه به مدت 2 تا 4 ثانيه الماس به حالت مات (شبيه به شيشه‌ي بخار گرفته) باقي بماند و پس از نگاه كردن به آن به صورت شفاف درآيد، اين سنگ حقيقي است. دقت داشته باشيد كه برخي اوقات بدنه‌ي اصلي سنگ را از كوبيك زيركونيا مي‌سازند كه الماس واقعي بر روي آن قرار داده مي‌شود. در اين صورت جواب اين آزمايش بر روي چنين سنگي مشابه با الماس حقيقي خواهد بود.
نكته
- يك ارزياب مستقل (شخص) براي ارزيابي هر سنگ 35 تا 75 دلار از شما دريافت خواهد كرد. دقت داشته باشيد كه سنگ تحت هيچ شرايطي از جلوي چشمانتان دور نشود زيرا اين امكان وجود دارد كه الماس شما با نمونه‌ي تقلبي جابه‌جا شود.
- الماس بر روي شيشه خط مي‌اندازد اما بسياري از سنگ‌هاي تقلبي داراي اين ويژگي نمي‌باشند. همچنين بسياري از الماس‌هاي تقلبي قابليت خش انداختن بر روي سنگ سنباده را ندارند.
- سنگ‌هاي خود را ثبت كنيد. هنگامي‌كه در خصوص حقيقي بودن الماس خود چه از طريق لابراتوارهاي درجه‌بندي و چه از طريق ارزياب‌هاي مستقل اطمينان حاصل كرديد، سنگ خود را ثبت و انگشت‌نگاري كنيد.
- از جواهراتتان لذت ببريد. هنگام استفاده، آيا در واقع تفاوتي ميان الماس حقيقي و تقلبي وجود دارد. از آنجايي‌كه امكان دارد حتي حرفه‌اي‌ها هم فريب بخورند، پس آرامش داشته باشيد. تنها هنگام خريد يا فروش است كه موضوع حقيقي يا جعلي بودن حائز اهميت مي‌شود.
هشدار
برخي الماس‌ها در لابراتوارها به صورت مصنوعي ساخته مي‌شوند اما همچنان حقيقي به‌شمار مي‌آيند. قيمت آن‌ها كمتر از الماس‌هاي معادن است اما ساختار شيميايي آن‌ها تفاوتي با الماس‌هاي طبيعي ندارد. صحبت در خصوص تفاوت‌هاي ميان الماس حقيقي و مصنوعي فراتر از موضوع اين مقاله است و تنها يك شخص حرفه‌اي قادر به انجام اين كار مي‌باشد.
هيچ راهي براي حصول اطمينان 100 درصد در خصوص اصل بودن يك الماس وجود ندارد تنها شناسنامه مي‌تواند مؤيد اين امر باشد. خريد از فروشگاه‌هاي غيرمعتبر و خريدهاي اينترنتي ريسك بسيار بزرگي است.
