کافه خوندنی

بسياري از خانواده ها در ايام عيد با مسافرت به گوشه و کنار اين سرزمين زيبا، خستگي کار و فعاليت چند صباح گذشته را برطرف مي سازند. از جمله نکات بسيارمهمي که رعايت آن در ايام سفر اهميت زيادي دارد. بهداشت غذا و مواد غذايي است که در سفر  تهيه مي شود.

کشورما ، از مواهب طبيعي کم نظيري برخوردار است به همين دليل جاذبه هاي گردشگري فراواني دارد ولي متاسفانه به دليل عدم توجه ، ازنظرامکانات پذيرايي وبه کارگرفتن موازين بهداشتي فقير است . از اينرو بهتراست در سفرهاي برون شهري، خانواده ها، غذاي مورد نيازشان را تهيه کنند و يا آن را از اماکن معتبر تهيه نمايند.

توجه به نکات زير در تهيه مواد اوليه، پخت و نحوه نگهداري غذاها و تشخيص کيفيت مناسب غذاها ضروري است.

1- در صورتي که تمايل به تهيه غذا داريد، توجه کنيد که مواد اوليه اي که تهيه مي کنيد از کيفيت مناسبي برخوردار باشند. خصوصاً مواد حاوي پروتئين که فساد پذيري بالايي دارند. گوشتي که خريداري مي کنيد بايد کاملاً تازه باشد و هيچ گونه بوي ماندگي ندهد. شير يا تخم مرغ مورد استفاده شما بايد تازه و در صورت امکان استاندارد و بهداشتي باشد، از خريداري مواد غذايي در کنار جاده پرهيز کنيد زيرا از کيفيت آنها  اطلاع کافي نداريد.

2- از خريداري غذاها يا ميان وعده هاي بين راه مثلاً حبوبات پخته،  لوبيا و باقالي، لواشک ها، فلافل، سمبوسه ها و پيراشکي ها خودداري کنيد.

 3- نوع غذا: به طور کلي در طول سفر نوع غذا مهم است . با توجه به اين که رطوبت زياد، رشد و تکثير ميکروب ها را بيشتر مي کند، سعي کنيد از غذاهاي نيمه خشک با رطوبت کم استفاده کنيد. مانند: عدس پلو، لوبيا پلو، ماکاروني و...

 4- غذاي مورد مصرف بايد کاملاً پخته شود: ممکن است با توجه به مدت تعطيلات و احتمالاً تعجيل در ساعت حرکت در تهيه غذا کوتاهي شود، به گونه اي که غذا به ويژه گوشت ها به طور کامل پخته نشده و همين سبب آلودگي و فساد آن شود. براي اطمينان از پخت گوشت، مي توان از ترمومتر استفاده کرد، هم چنين از ظاهر گوشت مي توان به ميزان پخت آن پي برد، به عنوان مثال رنگ گوشت پخته بايد قهوه اي باشد، ولي اکثر مواقع مغز(درون) کباب کوبيده يا برگ، قرمز رنگ است. مردم فکر مي کنند چون گوشت روي شعله مستقيم قرار گرفته، بنابراين قسمت دروني آن پخته مي شود ولي چنين تفکري اشتباه است. بارها ديده شده که روي (سطح) کباب به حالت سوخته درآمده اما درون آن هم چنان نپخته مانده است.

حتي گاهي اوقات در بعضي از رستوران هاي درون شهري هم، چنين اتفاقي رخ داده، يعني گوشت نزديک استخوان خوب نپخته و خون آلود است، در چنين مواردي بايد گوشت را مجدداً روي آتش قرارداد تا به اصطلاح مغز پخت شود. هم چنين ماهي، زماني پخته است که گوشت آن به صورت لايه لايه درآيد. در مورد پخت مرغ آب پز، وقتي آب مرغ شفاف و گوشت مرغ سفيد شود مرغ پخته و آماده شده است.

 5- از خوردن غذاهاي نيمه پخته و خام به طور جدي خودداري کنيد: در حين سفر ممکن است در يک منطقه روستايي توقف کنيد و شما را به خوردن شير تازه دوشيده شده از دام يا بستني و پنير محلي دعوت کنند (تحت عنوان اين که غذاها در روستا طبيعي هستند) که در اين گونه موارد بايد از خوردن آنها خودداري کنيد. هم چنين از خوردن تخم مرغ نيم پز (عسلي) نيز به طور جدي بپرهيزيد.

 6- غذا را درطول سفر در دماي بالاتر از 60 درجه سانتي گراد يا پايين تر از 10 درجه سانتي گراد نگه داري کنيد. اين مطلب اصل ِ بسيار مهمي در نگه داري مواد غذايي است، البته اين گونه نيز بيان شده که غذاهاي سرد را سرد و غذاهاي گرم را گرم نگه داري کنيد، در هر صورت اگر قصد داريد غذاي خود را بيشتر از 2 ساعت نگه داري کنيد از اصل فوق استفاده کنيد. به دليل حساسيت کودکان از اين اصل، براي نگه داري غذاي کودک استفاده نکرده وبه کودکان غذاي تازه بخورانيد . ذکر اين نکته ضروري است که در طول سفر، امکان برخورداري از دماي بالاي 60 درجه سانتي گراد وجود ندارد، ولي مي توان از دماي 10 درجه سانتي گراد يا کمتر، با استفاده از يخدان هاي چوب پنبه اي ويا جعبه هايي که حرارت را عبور نمي دهند(با وجود يخ) استفاده کرد.

 7- در هنگام توقف، قبل از صرف غذا، آن را به طور کامل حرارت دهيد، زيرا در زمان نگه داري غذا در سفر( فاصله بين زمان پختن و خوردن) ميکروب ها در مواد غذايي رشد مي کنند، بنابراين بايد هنگام استفاده ازغذا آن را تا دماي 70 درجه سانتي گراد حرارت داد تا به طور کامل داغ شود. بنابراين از خوردن غذاهايي که به طور سطحي گرم يا تفت داده شده خودداري کنيد.

 8- هنگام استفاده از غذاهاي محلي ، ازافراد بومي راهنمايي بخواهيد: استفاده ازغذاهاي محلي نياز به  شناخت کيفيت آن دارد ، به عنوان مثال ، اگر به استان هاي شمالي کشور سفر مي کنيد ، هنگام خوردن ماهي و ... از افراد بومي راهنمايي بخواهيد. چنانچه به مناطق کوهستاني مسافرت مي کنيد ، هنگام مصرف قارچ هاي خوراکي طبيعي ، از راهنمايي افراد بومي مجرب استفاده کنيد و درغيراين صورت از خوردن قارچ به طور جدي خودداري کنيد.

 9- در طول سفر ازآب سالم استفاده کنيد: اگردرکنار جوي آبي توقف کرده ايد تا غذا را در آن جا ميل کنيد. دراين حالت ممکن است به فکر استفاه ازآب بيفتيد ، ولي ازماهيت آن اطلاع کامل نداشته باشيد. بنابراين بهتراست آب را قبل از مصرف بجوشانيد، به ويژه اگر بخواهيد براي کودکان ، غذا تهيه کنيد.

 10- قبل از صرف غذا، دست ها را خوب بشوييد: در سفر ممکن است براي بازديد چرخ هاي ماشين به آنها دست بزنيد يا اگر از وسايل نقليه عمومي مانند اتوبوس يا قطار استفاده مي کنيد به دليل دست زدن به صندلي ها و يا پنجره و...  ممکن دست شما آلوده شود ، پس چنانچه مي خواهيد غذا ميل کنيد قبل از آن ، دست هاي خود را بشوييد. همين طور اگر با وسيله نقليه شخصي در حال سفر هستيد و امکان توقف در سبزه زار براي خوردن غذا وجود دارد، ممکن است بين توقف تا صرف غذا شما به چمن وغيره دست بزنيد، بنابراين بايد قبل از خوردن غذا دست خود را بشوييد.

 11- در صورت امکان از رستوران هاي معتبر بين راهي استفاده کنيد. بايد به کساني که از غذا در رستوران هاي بين راهي استفاده مي کنند متذکر شد که رستوران استانداردي وجود ندارد. به عبارت بهتر ، استاندارد مشخصي براي اين رستوران ها نوشته نشده است. متأسفانه سطح نظارت و بهداشت در اين واحدها ابتدايي است. چنانچه مجبور به خوردن غذا در رستوران هاي بين راهي هستيد، درصورت امکان از رستوران هاي معتبر و مورد اطمينان استفاده کنيد، اگر چه در صورت استفاده از وسايل نقليه عمومي مثل اتوبوس، رانندگان، در محل هاي مورد نظر خود (رستوران هاي خاص) توقف مي کنند و استفاده از رستوران هاي بهتر، مقدورنيست، ولي براي ارزيابي سطح (رعايت) بهداشت در اين گونه واحدها بايد به وضعيت دستشويي ها، لباس کارگران ِ نظافت ميزها، حضور مگسها و ساير حشرات، وسايل صرف غذا مانند چنگال، قاشق، ليوان، پارچ آب و غيره توجه کرد. همچنين دراين واحدها براي تشخيص سالم بودن غذا بايد از حواس خوداستفاده کنيد، مانند استفاده از حس بينايي براي تشخيص رنگ و کيفيت غذا، حس بويايي براي بوي غذا و حس چشايي براي طعم غذا و...

 12- تا حد امکان از خوردن انواع خورش ها، کباب کوبيده، سالاد الويه و همبرگر خودداري کنيد. از انواع غذاهايي که مي توان آن را چندين بار گرم کرد و ماندگي آن به سختي قابل تشخيص است خورش ها هستند. از مصرف کباب کوبيده و همبرگر به دليل عدم اطلاع از کيفيت گوشت به کار برده شده، عدم اطلاع از ماندگي چند روزه گوشت چرخ شده و به کاربردن مواد اوليه مختلف از جمله خرده نان، ادويه جات و غيره، از مصرف سالاد الويه به دليل خام بودن مواد اوليه موجود در سس مايونز مانند تخم مرغ و... ، هم چنين عدم نظارت بر چگونگي تهيه الويه (به ويژه اگر به صورت دستي تهيه شود) در رستوران هاي غير معتبر بين راهي به طور جدي خودداري کنيد.