رشته کوه سر به فلک کشیده اشترانکوه با قلل ۱۳ گانه و بلندی ۴۲۵۰ متر در ۵ کیلومتری جنوب شهرستان ازنا قرار گرفته و هرساله پذیرای کوهنوردان، توریست ها و ایرانگردان و در پاره ای موارد گردشگران خارجی می شود.
اشترانکوه ازنا، مهد عجایب طبیعی و زاد بوم زبیاترین جانداران و پرندگان مجموعه ای بیبدیل و بکر از خلقت را به تصویر می کشاند و قلل مرتفع آنچهره غبار گرفته آسمان را می خراشد تا تابش پرتو آفتاب از لابلای صخره ها بر برف های هزار ساله اش همانند پرنیان خیال هزار رنگ به خود گیرد.
تونل برفی یکی از آثار طبیعی شهرستان ازنا در استان لرستان است. این تونل به صورت طبیعی در برف و یخ های دامنهٔ اشترانکوه در منطقهٔ کمندان شهرستان ازنا به وجود آمده است. طول این تونل بالغ بر ۸۰۰ متر و ارتفاع آن از کف تونل تا سقف بین 2/5 تا ۳ متر است. از این تونل برفی فقط در فصلهای بهار و تابستان می توان بازدید کرد و برای رسیدن به این تونل باید تا روستای کمندان با اتومبیل رفت و حدوداً دو ساعت نیز پیاده روی کرد. برای بازدید از این مکان زیبا بهترین زمان فصل های بهار و تابستان و اوایل پاییز است.
«ازنادره» یكی از زیباترین دره های اشترانكوه با گیاهان، جانوران، چشمه سارها و رودهای جاری از برف است كه صخره های رعب آور، بسیار بلند و كاملا عمود در طرفین ما قرار گرفته بحدی كه تا نزدیكی ظهر از تابش آفتاب خبری نیست. این دره سنگهای بسیار سخت و یكپارچه دارند و جهت دره با شیب تندی به سمت ارتفاعات اشترانكوه می رود و آب فراوان ناشی از ذوب برفها رودی خروشان تشكیل داده است. منظره زیبای طبیعت این دره همراه با وزش نسیم خنك و رقص گلها و گیاهان خودرو، حركات بز و میشهای وحشی بر صخره های بلند اطراف و غرش رود بر سنگهای رودخانه از بدیع ترین مناظر طبیعی ایران است و آنقدر ما را مسحور و بیخود می كند كه هرگز متوجه خستگی نمی شویم. گاهی درختان تنومندی را می بینیم كه بر خلاف تمام درختان كه عمودی رشد می كنند، از دل سنگ یكپارچه از دیواره صخره بیرون زده است و به صورت كاملا افقی رشد كرده است.
داخل تونل میشود رفت ولی بر اثر حرکت رود و وزش باد بسیار سرد و نیز احتمال ریزش برف وجود دارد. سفر در اینجا تمام نمیشود زیرا به بالای تونل میرویم که اغلب گردشگران درحال سرسره، عکس برداری و یا برف بازی هستند.
در بالای تونل برفی کم کم احساس عجیبی پیدا میکنیم که تا حالا نداشته ایم و بعد از مدتی متوجه میشویم که پیشانیمان عرق کرده ولی پاهایمان یخ زده است زیرا برف های تونل برفی بسیار سرد هستند.
موقعیت مکانی و مسیر دسترسی:
تونل برفی در دامنههای سرسبز اشترانکوه در شهرستان ازنا قرار گرفته، برای رفتن به تونل برفی از هرجای ایران ابتداء به شهرستان ازنا میرویم که اشترانکوه سترگ معلوم است.
سپس به میدان راه آهن رسیده و تابلوی راهنما ما را به سمت دهکده گردشگری دره تخت در جنوب ازنا راهنمایی میکند. بعد ازطی ۵ کیلومتر به روستای دره تخت و دامنههای اشترانکوه میرسیم و سپس به سمت شرق حرکت کرده تا بعد از گذشتن از روستاهای مختلف به روستای سرسبز کمندان و مردم مهربانش برسیم. بعد از یافتن جایی برای نشستن در کنار رودهای جاری از برف، زیر درختان بید و رفع خستگی و نوشیدن چای و... به سمت دره «ازنادره» حرکت میکنیم و وارد آن می شویم تا طول دره را به سمت ارتفاعات جایی که برف و تونل برفی در آنجاست بپیماییم. طول دره و پیچ و خم های آنرا به سمت ارتفاعات میپیماییم و بعد از حدود۲ ساعت طی کردن مسیر تکه های عظیم برف کم کم دیده می شوند.
وسط ارتفاعات اشترانکوه به یکباره به لکه برفی عظیم که در واقع یخچالی چند هزار ساله است می رسیم و رودخانه خروشانی که در کنار ما است از آب های یخچال مذکور سرچشمه گرفته و از دهانه تونل برفی بیرون می آید.
اکنون ما به تونل برفی رسیدهایم. منظرهای بسیار زیبا که مانند آنرا در هیچ جای ایران نمی توان یافت. آب های ناشی از ذوب برف های بالاتر تونلی به عرض ۱۰ متر و ارتفاع ۳ متر در زیر یخچالها ایجاد کرده است تونل برفی تا بالای سراشیبی دره امتداد یافته و ۸۰۰ متر طول دارد تا به برف های بالاتر از خود متصل شود.
برای رفتن به تونل برفی تا فاصله ۲۰۰ کیلومتری شهرستان ازنا می توان یک روزه رفت و برگشت سفر کرد و بهار، تابستان و اوائل پائیز فصلهای مناسب برای رفتن به تونل برفی هستند. باید گفت شکار در این منطقه مطلقاً ممنوع بوده و فراموش نشود برای حفاظت از محیط زیست زباله های ایجاد شده را در محیط رها نکنیم تا دیگران نیز از طبیعت زیبای اشترانکوه استفاده کنند.