کاخ سعد آباد در کوهپایه های توچال و دره سرسبز دربند تهران با مساحتی حدود صد و ده هکتار قرار گرفته است. مجموعه فرهنگی تاریخی سعدآباد از شمال با کوه های البرز، از شرق با گلابدره، از مغرب با ولنجک و از جنوب با تجریش، همسایگی دارد. این مجموعه با داشتن 18 کاخ بزرگ و کوچک متعلق به دوره های قاجار و پهلوی و با داشتن هشت ورودیه و همچنین جنگل طبیعی، چشمه‌سارها، قنات‌ها، باغستان‌ها، گلخانه‌ها و خیابان ها یکی از بزرگ ترین و مهم ترین مجموعه موزه های ایران و تهران است.
منطقه سعد آباد در دوره قاجار محل استقرار و سکونت تابستانی و ییلاق شاهان این سلسه بوده اما پس از کودتای 1299، این عمارت توسط رضاخان، از ابوالفتح سردار اعظم به مبلغ 400 هزار تومان خریداری شد. در آن روزگار منطقه سعد آباد، منطقه ییلاقی اطراف شهر بوده و مانند امروز در شهر تهران ادغام نشده بود. نخستین بنایی که در آن دوره در آن ساخته شد؛ کاخ سبز یا اقامتگاه رضا شاه بود.
در دوره پهلوی هجده کاخ کوچک و بزرگ در سعدآباد ساخته شد که هر یک عظمت و زیبایی هنر و ذوق معماری ایرانی را به نمایش می گذارند. تمامی این مجموعه پس از انقلاب اسلامی تبدیل به موزه شد. برخی از عمارت ها به شکل کاخ موزه، همان طور که بود مانند کاخ ملت و کاخ سبز به نمایش گذاشته شده است و برخی دیگر با توجه به ویژگی بنا، تبدیل به موزه شدند.
علاوه بر کاخ های یادشده و چندین ساختمان قدیمی دیگر، تاسیسات و امکانات دیگری همچون سالن های مرغداری و گاوداری، گلخانه ها، استخرها، چشمه سارها، زمین های تنیس و سالن بولینگ، سینما و آمفی تئاتر روباز در این مجموعه وجود دارد.
مجموعه سعدآباد، چهار دوره تاریخی قاجاریه، پهلوی اول و پهلوی دوم و پس از انقلاب ایران را سپری کرده است. پس از پیروزی انقلاب ۵۷ این مجموعه به شکل موزه درآمد ولیکن کاخ فعلی ریاست جمهوری در جوار این مجموعه قرار دارد. از کاخ ملکه مادر نیز که متعلق به ارگان ریاست جمهوری است برای پذیرایی از مهمانان خارجی استفاده می‌شود.
بیست بنا و کاخ کوچک و بزرگ از دوره های قاجاریه و پهلوی در مجموعه کاخ های سعدآباد وجود دارند که عبارتند از کاخ احمدشاهی، کاخ شهوند (کاخ موزه سبز )، کاخ سفید (کاخ موزه ملت)، کاخ اختصاصی (موزه تاریخ طبیعی سابق در حال حاضر در اختیـار نهاد ریاســت جمهوری)، کاخ اسود (سیاه) موزه هنرهای زیبا، کاخ شمس (موزه هنر و مردم)، کاخ اشرف (موزه ظروف سلطنتی)، کاخ غلامرضا (موزه سلاح های دربار)، کاخ ملکه مادر (ســــاختمان جمهوری)، کاخ احمدرضا (در اختیار نهاد ریاست جمهوری)، ساختمان عبدالرضا (در اختیار نهاد ریاست جمهوری)، کاخ بهمن پهلوی پسر غلامرضا، کاخ شهرام پسر اشرف (موزه نظامی)، کاخ فریده دیبا (موزه نگارستان)، کاخ قدیم ولیعهد رضا پهلوی (موزه استاد بهزاد)، کاخ جدید ولیعهد رضا پهلوی (موزه دفینه سابق و در اختیار نهاد ریاست جمهوری)، کاخ فرحناز و علیرضا فرزندان محمدرضا شاه (موزه میرعماد)، کاخ لیلا پهلوی (مرکز هدفمندی برنامه ریزی کودکان و نوجوانان)، محل اسکان رضا شاه به همراه همسر چهارمش ملکه عصمت (موزه استاد فرشچیان)، کالسکه خانه و استراحتگاه سورچی ها متعلق به دوره قاجار (موزه برادران امیدوار)، ساختمان گارد جاویدان (موزه اسناد و آلبوم های سلطنتی)، آشپزخانه مخصوص کاخ سفید (موزه آشپزخانه سلطنتی)، ساختمان تیمسار کسرایی (موزه آب).
