قلعه فورگ استان خراسان جنوبی یا ارگ فورگ، بنایی مستحکم و زیباست که ما را به تاریخ کهن ایران زمین پیوند می دهد. تاریخچه قلعه فورگ خراسان جنوبی، این اثر باشکوه به سال ۱۱۶۰ هجری قمری برمی گردد که در آن بنا شده و مکانی می باشد که حکایت های شگفتی، در خود نهفته است.
برای رسیدن به ارگ فورگ خراسان جنوبی، این اثر تاریخی، شهر بیرجند را به سمت شرق ترک کرده و پس از طی 5 کیلومتر به شهری به نام درمیان می رسیم که هر گوشه آن مزین است به قلعه ای مستحکم و زیبا.
گویی در این سرزمین بیابانی، عاملی اجتماعی و مهم وجود داشته است که این همه قلعه در طول مسیر دیده می شود. به گواه تاریخ در زمان حکومت اسماعیلیان گروهی ماموریت داشتند که به شیوه ای مرموز زندگی کنند. این گروه بی نام و نشان که مخفیانه زندگی می کردند به فداییان مطلق معروف بودند. آنان برای تحقق اهداف خود در ایران دژهای مستحکم و غیر قابل نفوذی مانند همین دژ فورگ خراسان جنوبی را ساختند.
قلعه الموت در قزوین اولین قلعه آنها و مرکز فرماندهی آنان بود و قلعه فورگ خراسان بعد از قلعه الموت مهمترین آنها بوده است. فداییان مطلق در این دژ آموزش می دیده اند که چگونه بر دشمنان اسماعیلیه نفوذ کرده و با ضربات کارد آنها را به قتل رسانده و متواری شوند بی آنکه ردی از خود بر جای بگذارند.
به روایتی از تاریخ، نادرشاه پس از فتح هندوستان و در مسیر بازگشت به این منطقه آمد و یکی از همرزمانش به نام بقاخان که از اهالی همین منطقه بود از نادرشاه تقاضا کرد که در همین مکان برج و بارویی بسازد و حکومت کند، اینگونه بود که این ارگ یا قلعه باشکوه با سنگ و خشت پخته بنا گردید. قلعه فورگ در زمان خود به سه بخش تفکیک شده بود، بخش اول به خدم و حشم، بخش دوم به نظامیان و ماموران اختصاص داشت و بخش سوم و اصلی جایگاه حاکم و اطرافیانش بود.
مردم روستای فورگ مسلمان و اهل تسنن بوده و مردمی آرام و مهربان اند که در آرامش خاصی زندگی می کنند و میهمان نوازیشان ویژگی خاص آنها است. فضای روستا بافتی کاملا تاریخی دارد که قلعه فورگ همچون تاجی بر سر آن است. کوچه های سنگفرش شده و دیوارها و عمارت هایی با معماری خاص که چشم هر رهگذری را خیره می نماید.
ساکنین روستا یا کشاورزند یا دامدار و یا باغ زرشک دارند، گروه اندکی هم هنرمندانه و عاشقانه قالی می بافند. اینجا و در این روستای تاریخی مردان بافنده فرش های دستباف از مهارت خاصی برخوردارند و از طریق تولید فرش های دستباف و فروش آنها امرار معاش می کنند.
این روستا همچنین مردمان هنرمند و خوش ذوقی دارد که هم نوازندگان چیره دستی در میان آنهاست و هم مردی خوش صدا که آواهای بومی را بسیار ماهرانه اجرا می کند.
روستای نمونه و گردشگری فورگ امروزه مورد توجه گردشگرانی از سراسر ایران قرار گرفته و مکانی است که پای گذاردن به آن آدمی را به وجد می آورد و با تعمق در آن به افکار و شیوه های زندگی در ادوار کهن این سرزمین زیبا پی خواهیم برد.
