کافه خوندنی

خانه حکیم باشی ملاصدرا در شهرستان قم در منتهی الیه غرب روستای کهک در محله چال حمام واقع است که اطراف آن را خانه های روستایی با بافت معماری مناطق گرمسیری احاطه کرده اند. محمد بن ابراهیم یحیی شیرازی، معروف به ملاصدرا (حکیم باشی) به مدت پانزده سال در کهک اقامت داشت. برای یافتن خانه ملاصدرا کافی است به انتهای بافت سنتی روستا برویم. در انتهای یکی از مسیرهای هلالی شکل روستا به خانه ملاصدرا می رسیم.

پلان اصلی بنا شبستانی است چلیپایی (چهار صفه) که گرداگرد آن را در چهار گوشه، طبقه همکف و اول، حجره ها و اتاق هایی در بر گرفته اند. تزیینات بنا شامل گچبری شبه سجاده ای و مشبک های گچی در نورگیرهاست. محوطه اصلی این بنا سقف گنبدی شکل دارد و در راس گنبد آن، شیشه های رنگی نور را به داخل بنا هدایت می کند.

در چهار طرف این محوطه چهار دهلیز قرار گرفته که دو دهلیز آن در تملک دیگران است و سازمان میراث فرهنگی استان قم درصدد خرید، حفاظت و بازسازی آن هاست. خشت خام، ملات گل و سقف با تیرهای چوبی مواد و مصالح مورد استفاده در این بناست و ابعاد خشت ها معادل 6×20×20 سانتی متر می باشد و عرض دیوارها به طور معمول از دو خشت تشکیل شده است که معادل 60 سانتی متر است. این خانه دارای فضایی گیرا و قدیمی با سقفی بلند و پوشش گنبدی با دیوار های سیاه و اندود گل و تزئینات گچبری ساده با کاربندی های زیبا در سقف چهار طرف آن فضاهایی چهار گوش مسقف بین تویزه های جناغی شکل که در مجموع، شبیه امامزاده های دوره صفوی است .

در شرق خانه قنات نسبتاً پرآبی وجود دارد که جزیی از مجموعه خانه ملاصدرا محسوب می شود. متأسفانه قسمت اعظم بنا تخریب شده و از هشت اتاق پیرامون شبستان تنها یک اتاق باقی مانده است. دو اتاق دیگر طی تعمیرات سال 1377 شمسی بازسازی شد.

خانه ملاصدرا در تاریخ ۵ دی ۱۳۷۵ با شمارهٔ ثبت ۱۸۲۱ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.