به نظر شما بهترین زمان برای خرید تلفن‌همراه برای فرزندانمان چه سنی است؟
بعد از 18 سالگی.
اما در جامعه ما بسیاری از نوجوان‌ها تلفن‌همراه دارند و پدر و مادرها گمان می‌کنند این وسیله برای در دسترس بودن و اطلاع پیدا کردن از موقعیت آنها لازم است.
اشتباه می‌کنند. تلفن‌همراه مثل بسیاری از ابزارهای تکنولوژی و گجت‌ها در حوزه مخابرات یا حوزه‌های دیگر تنها یک ابزار است. نحوه و نوع استفاده و خصوصیات فرد مصرف‌کننده است که تعیین می‌کند این ابزار مفید و مناسب است یا مضر و آسیب‌رسان؟ اینکه استفاده از تلفن همراه در یک کشور فراگیر شود، نشانه نفوذ فناوری و مخابرات در آن کشور است اما الزاما به معنی پیشرفت فرهنگی نیست. هیچ لزومی ندارد تمام افراد یک جامعه تلفن همراه داشته باشند. تلفن همراه مناسب افرادی است که به‌دلیل نوع شغلی که دارند باید همیشه در دسترس باشند یا در مکان‌هایی کار، زندگی و مسافرت می‌کنند که امکان دسترسی به تلفن ثابت را ندارند. اینکه در جامعه ما همه افراد یک یا حتی بیش از یک تلفن همراه دارند نشانه خوب فرهنگی نیست و علت‌های متعدی دارد که باید بررسی شود. فرزندان ما به طور معمول نیازی به تلفن همراه ندارند. از نظر تربیتی، والدین یا مراقبان کودک باید از این موضوع که فرزندشان کجا و در حال انجام چه کاری است، مطلع باشند. دادن تلفن‌همراه به کودک کار اشتباهی است زیرا کودک به این ابزار به‌عنوان وسیله‌ای برای گفت‌وگو نگاه نمی‌کند.
یعنی تلفن‌همراه برای کودک بیشتر وسیله بازی است؟
بله، در سنین پایین کودکان به تلفن‌همراه به‌عنوان وسیله‌ای برای چشم و همچشمی و رقابت با همسن و سالانشان یا وسیله بازی نگاه می‌کنند. در حالی که تلفن همراه برای این منظور طراحی نشده و اگر بازی‌ای هم در تلفن هست برای مواقع خاص و سرگرمی در موقعیت‌هایی است که فرد چاره‌ای جز انتظار ندارد. اگر به‌عنوان وسیله‌ای برای بازی می‌خواهیم برای کودک تلفن‌همراه بخریم، وسایل بی‌خطرتر دیگری در بازار وجود دارد که عوارض تلفن‌همراه را هم ندارد.
به‌دلیل امواج ناشی از تلفن‌همراه این نظر را دارید؟
بله، تلفن‌همراه به‌دلیل امواجی که دارد، می‌تواند عوارضی به جا بگذارد که بخشی از آن ثابت شده و برخی در دست تحقیق است. طبیعتا میزان خطر امواج تلفن‌همراه برای کودکی که در سن رشد و مغز او در حال تکامل است، بیشتر خواهد بود. از این گذشته، عوارض زیاد دیگری هم دارد؛ مثلا بازی‌های موجود در تلفن‌های هوشمند کودک را به خود وابسته می‌کند و طبیعتا این موضوع مشکلات خاص خود را دارد و می‌تواند به خشونت و ترس‌های کودک دامن بزند و توجه و تمرکز او را کاهش دهد. در سنین بالاتر نوجوانان برای وصل شدن به اینترنت و استفاده از فضاهای مجازی به تلفن‌همراه علاقه نشان می‌دهند که این موضوع می‌تواند با خطرهایی همراه باشد زیرا امروزه وصل شدن به اینترنت با گوشی تلفن‌همراه بسیار ساده است و به راحتی با وارد کردن یک کد امکان‌پذیر می‌شود. نوجوان می‌تواند در هر زمان و مکانی وارد اینترنت شود و والدین هم نمی‌توانند روی این مساله کنترل کاملی داشته باشند. تمام این توصیفات به این معنی است که اصلا نیازی نیست کودک تلفن‌همراه داشته باشد جز در موارد استثنایی یا در شرایط و موارد محدود.
لطفا برای این موارد محدود مثالی بزنید.
مثلا وقتی قرار است کودک به اردو برود و والدین مایل هستند با او در ارتباط باشند. در این شرایط بهتر است برای کودک تلفن‌همراه ساده تهیه شود. البته حتی در اردو هم والدین می‌توانند از طریق مراقبان و مربیان با کودکشان در ارتباط باشند و ممکن است نیازی به تلفن‌همراه نباشد.
اما آقای دکتر امروز حتی در مدارس از دانش‌آموزان خواسته می‌شود در اینترنت مطلب جستجو کنند یا به هر حال نوجوان‌ها دوست دارند در شبکه‌های اجتماعی با هم در ارتباط باشند. منع کردن آنها از این نوع امور بسیار دشوار است!
اگر فرزند ما قرار است از اینترنت و شبکه‌های مجازی بهره‌مند شود، نیازی به تلفن هوشمند ندارد. بهتر است این کار از طریق رایانه‌های شخصی انجام شود که قابلیت کنترل بهتری دارند. در ضمن باید قوانین خاصی قبل از شروع استفاده برای کودک یا نوجوان گذاشته شود. مثلا اینکه این وسایل جای ثابتی دارند و محل آنها نباید تغییر کند. نمایشگر رایانه باید به نحوی باشد که برای والدین قابل رویت باشد و می‌توان از قفل برای کنترل حوزه‌های خاص استفاده کرد. باید برای استفاده از فضای مجازی محدودیت‌های زمانی تعیین کرد و زمانی که کودک یا نوجوان در اینترنت است، والدین به صورت غیرمحسوس او را زیر نظر داشته باشند. متاسفانه وضع چنین قوانینی و زیر نظر گرفتن کودک و نوجوان وقتی با گوشی هوشمند به اینترنت یا شبکه‌های اجتماعی وصل می‌شود، امکان‌پذیر نیست.
متاسفانه برخی والدین حتی اطلاعات کمی دارند و نمی‌دانند وصل شدن به اینترنت و ورود به دنیای مجازی با گوشی هوشمند چقدر ساده است.
بله، بسیاری از خانواده‌ها برای نشان دادن رفاه مالی و کم نگذاشتن برای فرزندشان اقدام به خرید گوشی‌های هوشمند می‌کنند و تمام تصورشان این است که فرزندشان مشغول بازی درون گوشی است و متاسفانه زمانی به خود می‌آیند که کار از کار گذشته و کودک گرفتار عوارض ناخوشایند این تکنولوژی شده است. با خرید تلفن‌همراه برای کودکان ضررهای جبران‌ناپذیری به آنها وارد می‌کنیم.
