در میادین میوه و ترهبار و مغازههای میوهفروشی انواع و اقسام میوه و سبزیجات با قیمتهای متفاوت به فروش میرسند. بسیاری از افراد گمان میکنند میوههایی که در ترهبار عرضه میشوند کیفیت پایینتری دارند چون درهم و ریزتر است و در عوض میوهفروشیها، میوههای زیباتر و دستچین شده را عرضه میکنند. آیا میوههایی که در بازار است را کلا میتوان از لحاظ نحوه مصرف و عرضه دستهبندی کرد؟
بله، این گروه از مواد غذایی به 3 گروه کلی، میوه و سبزیجات فصلی، میوه و سبزیجات انباری و میوه و سبزیجات گلخانهای تقسیم میشوند.
از نظر سلامت و تغذیه این گروه میوه و سبزیجات چه تفاوتهایی با هم دارند؟
میوه و سبزیجات فصلی همانطور که از نامشان پیداست، میوه و سبزیجاتی هستند که در فصل مربوط به خود کشت داده شده و وارد بازار میشوند. در مقایسه با میوه و سبزیجات انباری یعنی گروهی از میوهها و سبزیجات که کال چیده میشوند و در انبار نگهداری میشوند تا به کمک گازهای مصنوعی برسند و گاهی به آنها افزودنی اضافه میشود تا طول مدت نگهداریشان افزایش یابد، ارزش ویتامینی و املاحی بالاتری دارند و برای نگهداری آنها از افزودنیها و گازهای شیمیایی استفاده نشده است. میوههای انباری مدت کوتاهتری در مواجهه با نور خورشید بوده و کال چیده شدهاند بنابراین میزان ویتامین پایینتری دارند و افزودنیهای موجود در آنها میتواند برای بدن در طولانی مدت مضر باشد و ساختار DNA سلولی را تغییر دهد و زمینهساز رشد و تکثیر سلولهای جهشیافته باشد. حتی نهایتا منجر به سرطان شود.
میوه و سبزیجات گلخانهای چطور؟
میوههای گلخانهای در فصولی غیر از خود کشت میشوند. مثلا در فصل زمستان گوجهفرنگی در گلخانه به عمل میآید. میزان تابش نور خورشید به این نوع میوه و سبزیجات کم است و به همین دلیل ارزش تغذیهای آنها نسبت به میوههای فصل کمتر است.
این نوع میوهها معمولا ظاهر زیباتری دارند و درشتترند اما بو و مزه ندارند. چرا؟
استفاده از سموم و آفتکشها در برخی شرایط یا اصلاح ژنتیکی باعث میشود اندازه و ظاهر میوههای گلخانهای بهتر باشد ولی طعم آنها تغییر کند و به اصطلاح عموم مردم بیمزه شود. وقتی میوهای اصلاح ژنتیکی میشود مدت زمان ماندگاری آن روی بوته بیشتر میشود و هر چه میوه بیشتر بماند، ارزش غذایی آن کمتر میشود. از سوی دیگر، از آنجا که ساختار میوه از لحاظ ژنتیکی تغییر کرده، بعد از مصرف باعث تغییر میکرو فلور معده شده و گاهی زمینهساز مشکلات گوارشی میشود. میوههای طبیعی که اصلاح ژنتیکی نشدهاند حاوی فیبر طبیعی هستند بنابراین محیط معده را برای رشد میکروارگانیسمهای مفید در دستگاه گوارش آماده میکنند و برای هضم غذا مفید هستند اما میوههای گلخانهای بهدلیل اصلاح ژنتیکی و تغییری که در میکروارگانیسمهای دستگاه گوارش میدهند مشکل ایجاد میکنند.
به این ترتیب انتخاب میوههای گلخانهای برعکس ظاهر فریبندهای که دارند اصلا به نفع سلامتمان نیست!
بله، هنگام انتخاب میوه و سبزیجات ظاهر میوه مهم است اما درشتی آن نه! میوه باید از هر نظر هم ظاهر، هم بافت و هم بو و طعم کاملا طبیعی باشد.
میوههای ارگانیک اینطورند؟
اگر از ارگانیک بودن محصولات ارگانیک مطمئن باشیم ارزش غذایی بالاتری در مقایسه با سایر میوهها دارند و بهترند. محصول ارگانیک محصولی است که از 3 سال قبل در تهیه آن هیچ کود و سمی استفاده نشده باشد و اصلاح ژنتیکی نداشته باشد و از سموم و آفتکش در کشت و پرورش آن استفاده نشده باشد. میوههای ارگانیک شکل، اندازه، رنگ، بافت طبیعی و مزه خوبی دارند و از گاز اتیلن برای رسیده شدن این میوهها استفاده نمیشود. در بازار میوه، غرفههایی برای میوههای ارگانیک وجود دارد اما متاسفانه وقتی به برچسب میوه توجه میکنید، میبینید که تنها روی 1 یا 2 قلم میوه برچسب ارگانیک وجود دارد و بقیه میوههایی که در این غرفهها عرضه میشود در واقع میوههای گلخانهای دستچین شده است.
6 نکته کلیدی در خرید میوه و سبزی:
1) میوههای لکدار و خراب را نخرید زیرا مشخص است مدتها از زمان چینش این نوع میوهها از بوته یا درخت گذشته و ارزش غذایی آنها به شدت پایین آمده است.
2) دنبال میوههای خیلی درشت نباشید. میوههایی با اندازه طبیعی بخرید. برای درشت شدن میوهها از کود و سم بیشتری استفاده میشود. میزان نیترات که مادهای سرطانزاست در کود و سموم شیمیایی بالاست. میوه و سبزیجات حاوی نیترات هم بزرگترند هم تیره و کدر.
3) میوههایی که بریدگی و شکستگی دارند را کنار بگذارید. اکسیداسیون باعث کاهش ارزش غذایی در این میوهها شده است.
4) میوههای فصلی بخرید و از خرید میوههای انباری اجتناب کنید. میوههای انباری کال چیده میشوند و ارزش غذایی آنها بسیار پایین است.
5) تا جای ممکن از محصولات گلخانهای استفاده نکنید زیرا در معرض نور خورشید نبودهاند و ویتامین کمتری دارند.
6) گرچه میوههای صادراتی یا گلخانهای زیباترند اما اصلاح ژنتیکی آنها سبب تغییر فلور روده و مقاوم شدن بدن به آنتیبیوتیکها میشود.