اولین نکتهای که در انتخاب و خرید کفش ورزشی اهمیت دارد، توجه به این موضوع است که واقعا میخواهید با این کفش چقدر و چگونه ورزش کنید؛ مثلا میخواهید در هفته حدود 25 کیلومتر بدوید یا 45 کیلومتر؛ قرار است روی آسفالت بدوید یا روی تردمیل؛ قرار است برای مسابقه دوندگی رسمی تمرین کنید یا مسابقه مدرسه... اگر قرار است بیش از اندازه یا روی آسفالت بدوید، باید کفشهای ورزشی کمی گرانقیمتتر و البته مقاومتر بخرید. داخل کفشی که قرار است روی سطوح سفت با آن بدوید، باید دارای بالشتکی عمیقتر و کمی انعطافپذیرتر نسبت به کفشهایی باشد که میخواهید برای پیادهروی معمولی از آنها استفاده کنید. از طرف دیگر، باید ویژگیهای بدنتان را هم هنگام خریدن کفش ورزشی در نظر بگیرید. انتخاب کفش ورزشی برای فردی که جثه بزرگی دارد با افراد لاغر، خیلی متفاوت است. افرادی که جثه درشتی دارند، باید کفشهایی با لژ مقاومتر و دارای بافت متراکمتر خریداری کنند تا کفش آنها بتواند بهسادگی وزن بدنشان را تحمل کند و فشار بیش از اندازه به پاها وارد نشود؛ در حالی که لاغرها میتوانند کفشهای سبکتر هم انتخاب کنند.
•پهنای کفش
کفش ورزشی نباید به پاها فشار وارد کند و تمام پهنای پا باید کاملا با کف کفش تماس داشته باشد. کفش ورزشی را باید با همان لباسهای دوندگی امتحان کنید، نه مثلا با کتوشلوار یا بدون جوراب! یادتان باشد پوشیدن جورابهای ورزشی مناسب دویدن هنگام امتحان کردن کفش ورزشی، اهمیت خیلی زیادی دارد.
•فضای داخلی کفش
وقتی کفش ورزشی را امتحان میکنید، زمان ایستادن باید فضای کافی برای انگشتهای پا وجود داشته باشد. اگر اینطور بود، باید ببینید آیا تمام پا فضای مناسبی دارد یا نه؟ چون همه استخوانهای پا باید فضای مناسبی داشته باشند.
•بالشتک کفش
افرادی که کمردرد دارند، باید کفش ورزشی را با توجه به نوع قوس پایشان انتخاب کنند. پای بعضی از این افراد، حالت اُورپرونیت دارد، یعنی بیش از حد به درون برمیگردد. کفشهای ورزشی کنترل-حرکت برای این افراد مناسب هستند چون فشار روی کمر را کاهش میدهند. افراد دیگری هم هستند که کمردرد دارند اما قوس پایشان طبیعی است. این افراد باید از کفش ورزشی پایدار استفاده کنند. کفشهای ورزشی پایدار طوری طراحی شدهاند که چرخش پا به درون را کنترل میکنند. ضمنا آن گروه از افرادی که کمردرد دارند اما حالت پایشان سوپینیت است، باید از کفشهای ورزشی بالشتکدار استفاده کنند. پاهای سوپینیت، قوس بیشتری دارند و وزن بدن در این حالت بیشتر روی پاها و کمر قرار میگیرد، بنابراین اگر از کفش ورزشی بالشتکدار استفاده نکنید، ممکن است با درد عضلانی در ناحیه کمر یا حتی مشکل مفصلی مواجه شوید.
•پنجه و پاشنه کفش
سبک دویدنتان را بشناسید. خیلی مهم است که کدام نقطه از پای شما، قبل از همه با زمین تماس پیدا میکند؛ مثلا بعضی افراد هنگام دویدن اول پاشنه پا را روی زمین میگذارند، ولی بعضی افراد اول قسمت جلویی پا را پایین میآورند. اگر نقطه تماس اولیه پایتان مثل بسیاری از ورزشکاران و دوندگان سرعت، قسمت جلویی پا باشد، پس باید کفش ورزشی مناسبی انتخاب کنید که طراحی خوبی برای قسمت جلویی پا داشته باشد. یعنی هم پنجه پا در آن اذیت نشود و هم پوشش کف و روی قسمت پنجه به اندازه کافی تراکم داشته و منعطف باشد، بنابراین وقتی قرار نیست روی پاشنه پا بدوید، نیازی نیست از کفشهای ورزشیای استفاده کنید که پاشنه پهن و برجستهای دارند.
•کف کفش
افرادی که میخواهند از کفشهای ورزشی استفاده کنند، باید نوع قوس پای خودشان را بشناسند. بد نیست بدانید نوع قوس پای افراد است که تعیین میکند زمان دویدن چه اتفاقی برای پاها میافتد. اگر قوس پا زمان دویدن به درون پا برگردد به آن حالت «پرونیت» میگویند، ولی اگر قوس به بیرون پا برگردد، به آن حالت «سوپینیت» میگویند. البته این حالتها برای همه انسانها اتفاق نمیافتد و کسانی هم هستند که پایشان حالت طبیعی دارد. اگر کف پای فردی کاملا صاف باشد، باید در انتخاب کفشهای ورزشی بیشتر از دیگران دقت کند و کفش مخصوص پاهای صاف بخرد یا این کفشها را به مراکز ارتوپدی فنی سفارش دهد. این افراد به کفش ورزشی پایدار نیاز دارند که قوس زیادی داشته باشد. امروزه فروشگاههای پیشرفتهای که کفشهای ورزشی ارائه میکنند، روشهای خاصی برای تعیین قوس پای مشتریها دارند.
•شماره کفش
پاهایتان را باید به طور مرتب اندازهگیری کنید. تصور رایج مردم این است که اندازه پا در بزرگسالی تغییر نمیکند، اما چنین تصوری واقعیت ندارد. اندازه پا همراه با افزایش سن تغییر میکند و بهتر است سالی 2 بار این اندازهگیری را انجام دهید. از طرف دیگر، این نکته را هم در نظر بگیرید که اندازه کفشها در برندهای مختلف با هم تفاوت دارد، بنابراین دقت کنید کدام کفش ورزشی برای پای شما مناسبتر است و روی شماره کفش همیشگی اصرار نکنید.
تاریخ مصرف کفش
همیشه وقتی کفش ورزشی میخرید، تاریخ خرید را ثبت کنید. از زمانی که دویدن با کفش ورزشی را شروع میکنید، حدود 800 کیلومتر میتوانید با آنها بدوید و این زمان تقریبا حدود 6 ماه میشود. پس اگر میدانید عمر کفش ورزشیتان تمام شده، باید آنها را کنار بگذارید، حتی اگر ظاهر کاملا سالمی داشته باشند. اگر از این کفشهای فرسوده استفاده کنید، خطر آسیبدیدگی خیلی بیشتر از همیشه میشود.
قیمت کفش
کفشهای ورزشی باکیفیت معمولا کمی گران هستند، اما واقعا ارزش خرید دارند. با اینحال، کفشهای ورزشی بسیار گرانقیمت و مدروز یا کفشهای ورزشی خاصی که هنرمندان و ورزشکاران مشهور میپوشند، هیچ کیفیت بالاتری به شما ارائه نمیکنند و فقط برای شما هزینه اضافی میتراشند.
زمان خرید کفش
بهترین زمان خریدن کفش ورزشی، مثل همه کفشهای دیگر، اواخر روز است. پا در طول روز کمی ورم میکند و زمان راه رفتن یا دویدن هم دچار انبساط بیشتری میشود. به همین دلیل باید کفش ورزشی را متناسب با زمانی انتخاب کنید که پاها در بزرگترین حالت خودشان قرار میگیرند.