تا همین اواخر، دانشمندان و اندیشمندان درباره گریه اختلافاتی جدی داشتند. در نمایشنامه هنری پنجم، شکسپیر می نویسد گریستن از عمق سوگ می کاهد. لمونی اسنیکت، نویسنده آمریکایی، نیز جایی نوشته که اگر خیلی خیلی بدشانس نباشید، یک دل سیر گریه و زاری حال تان را بهتر می کند، حتی اگر شرایط و اوضاع تان عملاً یک ذره هم فرقی نکرده باشد.
اما چارلز داروین، معتقد بود که تولید اشک عارضه ای بی فایده و ناشی از نحوه کارکرد ماهیچه های دور چشم است. از نظر او، این ماهیچه ها باید هر از چند گاهی منقبض شوند تا خون در آن ها جمع نشود و ریزش اشک از چشم نیز چیزی نیست جز نتیجه ناخواسته همین فرایند فیزیولوژیک. (البته داروین به این نکته اشاره می کند که گریستن می تواند به نوزادان و کودکان کمک کند تا توجه پدر و مادرشان را جلب کنند.)
امروزه می دانیم که گریه، دست کم در بزرگسالان، واکنش فیزیولوژیک پیچیده ای است به نوعی تحریک عاطفی و احساسی. با اینکه اصلی ترین مشخصه گریه اشک ریختن است، تغییرات دیگری را نیز در حالت چهره و الگوهای تنفسی در پی دارد؛ مثلاً، هق هق کلمه ای است که برای توصیف دم و بازدم های سریع هنگام گریه به کار می رود.
بنابراین، از منظر علمی، گریستن با تولید اشک فرق دارد. اشک می تواند در واکنش به یک محرک شیمیایی تولید شود، مثل وقتی که بعد از خوردن غذای تند، به چشم هایتان دست بزنید. حتی جنس خود اشک ها هم با هم فرق می کند. در سال 1981، ویلیام اچ فری، روانپزشک آمریکایی، به این نتیجه رسید اشکی که با دیدن فیلم های غم انگیز سرازیر شود از اشکی که محصول پیاز خرد کردن باشد پروتئین بیشتری دارد.
هر کسی که در عمرش نمایش خنده داری دیده باشد یا به وعده های داماد به عروس گوش داده باشد بخوبی می داند اشک هایی که از سر احساسات باشند فقط به غم و اندوه محدود نمی شود. همه ما با احساساتی که با گریه همراه می شوند آشنا هستیم، خواه احساس شادی باشد، خواه اندوه. ولی کمتر کسی می داند که اصلاً چرا بزرگسالان گریه می کنند. نظرات زیادی در این باره وجود دارد.
یک نظر این است که نوع گریه بزرگسالان، دست کم تا جایی که به ماهیت اجتماعی آن مربوط می شود، با نوزادان و خردسالان فرقی ندارد. به عبارت دیگر، شاید گریه فریادی باشد برای توجه؛ راهی باشد برای درخواست حمایت و کمک از جانب دوستان و آشنایان وقتی عمیقاً به آن نیاز داریم؛ شیوه ای باشد برای انتقال عواطف و احساسات درونی وقتی نمی توانیم به بهترین شکل آن ها را ابراز کنیم.
با اینکه این نظر بعضی از اشکال گریستن را توضیح می دهد، ولی بسیاری از محققان به این نتیجه رسیده اند که بزرگسالان اغلب زمانی گریه می کنند که کاملاً تنها هستند. فرضیه دیگر این است که گریه می تواند راهی برای ارزیابی ثانویه باشد، به این معنی که به فرد کمک می کند میزان بی قراری و پریشانی خود را دریابد و احساسات خود را درک کند و بشناسد.
نظریه بعدی بر اساس مفهوم تصفیه است، به این معنی که گریه راهی است برای رهایی از موقعیت های استرس زا. این ایده هم با سخن شکسپیر که به آن اشاره کردیم همخوانی دارد هم در کلمات اوید، شاعر رومی، منعکس شده است:
گریستن رهایی است؛ اشک، سوگ و ماتم را آرام می کند و از میان بر می دارد. ارسطو، فیلسوف یونانی، نیز معتقد بود که گریه ذهن را پاک و تصفیه می کند.
بنابر پژوهشی که یک روانشناس درباره مجلات و روزنامه های پرخواننده آمریکا در سال 1986 انجام داده بود، 94 درصد مقالاتی که درباره گریه منتشر می شود این نظر را تأیید می کند که گریستن به کاهش تنش های روانی کمک می کند.
در سال 2008 پژوهشی درباره حدود 4300 جوان [در بازه سنی 20 تا 39] در 30 کشور مختلف انجام شد، بیشتر، ولی نه همه، معتقد بودند که پس از گریه هم از نظر ذهنی هم از نظر جسمی احساس بهتری دارند. بعضی هم البته گفته بودند که هیچ تغییری احساس نمی کنند و بعضی دیگر هم حتی گفته بودند که پس از گریه احساس بدتری می کنند.
به نظر می آید که ریشه این تفاوت ها در درک فرد از شرایط اجتماعی نهفته است؛ مثلاً اگر فرد از گریه کردن جلوی بقیه خجالت بکشد، طبیعی است که وقتی تنها یا جلوی یکی از دوستان نزدیکش گریه کند احساس بهتری می کند. این تحقیق همچنین نشان می دهد که وقتی فرد تلاش کند گریه خود را سرکوب یا پنهان کند، احساس رهایی کمتری خواهد داشت.
بنابراین، مفهوم یک گریه سیر خالی از فایده هم نیست ولی برای آن که اثری داشته باشد فرد باید از حمایت اجتماعیِ لازم نیز برخوردار باشد. شاید بزرگسالان نیز درنهایت، به همان دلیلی گریه می کنند که کودکان: کمک گرفتن از دوستان و آشنایان.
