سلولیت (cellulitis) عفونت پوست می باشد که موجب قرمزی، درد و تورم می شود. سلولیت لایه های عمقی پوست و بافت چربی زیر پوست را مبتلا می سازد. سلولیت زمانی اتفاق می افتد که میکروب ها داخل پوست شوند. بیشتر اوقات این میکروارگاتیسم ها نمی توانند موجب بیماری شوند. ولی اگر یک شخص دچار آسیب پوستی و یا بریدگی پوست شود، این عوامل می توانند وارد پوست شده و موجب عفونت پوست یا زیر پوست شوند. سلولیت می تواند در هر کجا از پوست بدن رخ دهد، اما عمدتا روی صورت یا قسمت پایینی پاها به وجود می آید و معمولا بیماری در افراد دارای دیابت یا ضعیف ایمنی شایعتر است.
- میکروب های فلورنرمال پوست مانند (استرپتوکوک، پناهمولتیک و استافیلوکوک ها) یا باکتری های با منشا خارجی به دنبال التهاب، سوختگی، تروما و ضربه، جراحی، زخم ها و نیش حشرات می توانند باعث این بیماری شوند.
علل مستعد کننده بیماری:
- آسیب پوستی مثل گزش حشره و بریدگی و خراش
- داشتن انواع دیگری از عفونت های پوستی و یا مشکلات طولانی مدت پوستی مثل نارسایی وریدی و انسداد عروق لنفاوی
- آماس و التهاب پوستی مثل اگزما و اشعه درمانی پوست
- چاقی
علائم بیماری:
سلولیت می تواند موجب درد، قرمزی، تورم، گرمی پوست شود بعضی از بیماران ممکن است علائم تب و لرز داشته باشند و یا فقط برخی از علائم را از خودشان بروز دهند. اندام های تحتانی نقاط شایع بروز این بیماری می باشد. سایر اشکال بیماری در اندام های فوقانی، چشم، شکم در چاقی های مرضی، در ناحیه معقد و در موارد نادر در قسمت میانی صورت (اطراف چشم و بینی) می باشد. که در این حالت با توجه به احتمال ترومبوز عفونی سینوس های مغزی بیمار باید سریعا بستری شود.
روش های تشخیص بیماری:
تشخیص سلولیت بر اساس علائم بالینی بیماری امکان پذیر است. کشت خون یا سایر کشت ها فقط در صورتی نیاز است که بیمار علائم عفونت سیستمیک را نشان دهد و یا منطقه وسیعی از پوست درگیر باشد و یا به دلیل نیش حشرات و حیوانات و یا آلودگی آب باشد و یا سلولیت بیمار مداوم و عود کننده باشد.
درمان بیماری:
درمان غیر آنتی بیوتیکی: که شامل بالا بردن عضو مبتلا 3 تا 4 بار در روز هر بار 30 دقیقه، پوست باید کاملا آبرسانی شود و از خشکی پوست پیشگیری شود. علل مستعد کننده بیماری باید برطرف و درمان شود. محل مبتلا باید تمیز نگه داشته شود و محل مبتلا پس از استحمام کاملا خشک شود هیچ گونه پماد آنتی بیوتیک روی موضع مالیده نشود.
درمان آنتی بیوتیکی: اغلب بیماران که علائم خفیف سلولیت دارند. می توانند با آنتی بیوتیک خوراکی درمان شوند. ولی در صورت وجود علائم سیستمیک مثل تب بالا، پیشرفت سریع علائم، سلولیت در ناحیه گردن و پشت دست و ناحیه تناسلی و سلولیت روی مفاصل باید بستری شوند. درمان آنتی بیوتیک معمولا باید بر ضد عفونت های استاف اورئوس (گاهی اورئوس مقاوم به متی سیلین) و استرپتوکوک بتاهمولتیک باشد.
مراقبت در منزل:
- آنتی بیوتیک تجویز شده توسط پزشک را طبق دستور و دقیق مصرف کنید حتی اگر احساس بهبودی کردید آنتی بیوتیک را قطع نکنید.
- ناحیه مبتلا را بالا نگه دارید.
- ناحیه مبتلا را تمیز و خشک نگه دارید (پس از استحمام کاملا محل خشک شود)
- ناحیه مبتلا را چهار بار در روز با کمپرس گرم کنید.
علائم هشدار دهنده بیماری:
- اگر پس از 2 روز از شروع درمان علائم بهبود نیافت.
- در صورت وجود تب و احساس خواب آلودگی
- اسهال و استفراغ و دردهای عضلانی
- وجود رگه های قرمز روی پوست قسمت مبتلا
- مناطقی که قرمز شده است بزرگتر شده و یا به تیرگی تمایل یابد.
- مفصل و استخوان منطقه درگیر دردناک شده باشد. (با وجود بهبودی پوست)
- عفونت عود کننده باشد و در همان جای قبلی یا نواحی دیگر بروز کند.
- ادم شدید همراه با تجمع مایع در محل مبتلا
- اگر علائم جدیدی مشاهده کردید.
