بعضی از ناخنها بسیار شکننده هستند که میتوان با چند راه حل متفاوت آنها را تقویت کرد. شناکردن و یا شستن ظرفها به دلیل زیاد نگهداشتن دستها در آب در شکنندگی ناخنها موثر است. استفاده از روغنهایی مثل زیتون، نارگیل، آواکادو و هسته انگور میتواند تاثیر زیادی در تقویت ناخنها داشته باشد. یکی از دلایل شکنندگی ناخنها خشکی بیش از اندازه پوست اطراف ناخنها است. توصیه میشود این روغنها در هنگام شب و قبل از خواب استفاده شود.
شکل ظاهری و سلامت ناخن ها، نشان دهنده وضعیت سلامتی و تغذیه فرد هستند. سوءتغذیه و کمبود برخی ویتامین ها و مواد معدنی نه تنها موجب کندی رشد ناخن ها می شوند بلکه موجب آسیب ناخن ها شده و با خشکی و شکنندگی آنها همراه هستند.
بر اساس مطالعات نقش بیوتین که یکی از ویتامین های گروه B به شمار می رود، در سلامتی ناخن به اثبات رسیده است. پژوهشگران در بررسی ارتباط تغذیه و سلامت ناخن ها متوجه شدند افرادی که ناخن های نازک و شکننده داشتند وقتی به مقدار ۲٫۵ میلی گرم (۲۵۰۰ میکروگرم) یا تقریباً ۷۰ برابر مقدار متوسط نیاز روزانه بیوتین مصرف می کردند، ضخامت ناخن هایشان ۲۵ درصد افزایش می یافت. لازم به ذکر است که این دوز را فقط زیر نظر پزشک می توان مصرف نمود.
جگر، کره بادام زمینی، زرده ی تخم مرغ، سویا، غلات سبوس دار و قارچ از جمله منابع غنی بیوتین به شمار می روند و به سلامت ناخن ها کمک می کنند. خشکی و شکنندگی ناخن ها اغلب در میان خانم های خانه دار مشاهده می شود، در این حالت ناخنها لایه لایه و سطح آنها ناهموار میشود.
از علل شکنندگی ناخن ها می توان زمینه های ارثی، ضربه های کوچک، خیس و خشک شدن ناخن توسط مواد قلیایی نظیر شوینده ها، کم خونی ناشی از فقر آهن، کاهش روی، کاهش گردش خون محیطی و همچنین استفاده از انواع لاک ها و استون یا مانیکور کردن ناخن ها را نام برد.
بین 10 تا 30 درصد حجم ناخن را آب تشکیل میدهد و اگر این آب کمتر از این مقدار شود، شکنندگی ناخن بیشتر میشود. حدود 5 درصد ناخن را چربیها تشکیل میدهند. هر چه چربی ناخن کمتر شود، قدرت نگهداری آب ناخن کمتر میشود و به همین میزان شکنندگی ناخن هم بیشتر میشود.
چربی ناخن خانمها در سنین یائسگی و بعد از آن کم میشود و به همین دلیل شکنندگی ناخنها بیشتر میشود. هر چه انعطافپذیری ناخن کم شود، شکنندگی آن بیشتر میشود و چربی و آب از عمدهترین عوامل انعطافپذیری ناخنها هستند. بنابراین استفاده کردن از لاکپاککنها باعث شکنندگی ناخنها میشود چون حین پاک کردن لاک، چربی و آب نیز از سطح ناخن پاک میشود. مواد شویندهای که خانمها در خانه استفاده میکنند فقط چربی را از سطح ناخن برمیدارند، ولی باز هم با برداشتن چربی میزان شکنندگی ناخن را بالا میبرند.
ناخنها بهطور متوسط روزی یکدهم میلیمتر رشد میکنند، یعنی سه میلیمتر در یک ماه. رشد ناخنهای پا، یکسوم ناخنهای دست است. بیشترین رشد ناخن در سنین 10 تا 14 سالگی است و بعد از سن 20 سالگی رشد آن کمتر میشود.
شکنندگی ناخنها پدیده متداولی است که در 20 تا 30 درصد افراد جامعه، مخصوصا خانمهای 40 تا 50 ساله، اتفاق میافتد. این پدیده همینطور در اشخاصی که در محیط کار یا منزل با مواد شوینده زیاد سروکار دارند، شایعتر است.
10 علت شکنندگی ناخنها:
1- آسیبهای تکراری: کسی که هر روز با مواد شوینده کار میکند، به دلیل اینکه بهطور روزانه این آسیب به ناخن وارد میشود باعث شکنندگی ناخنها میشود.
2- بلندی ناخنها ارتباط مستقیم با شکنندگی ناخن دارد. هر چه ناخن بلندتر باشد، شکنندگی آن بیشتر است و به کسانی که این مشکل را دارند توصیه می شود که همیشه ناخنهای خود را کوتاه نگه دارند.
3- شغل افراد: نجارها، کفاشها، آهنگرها و پزشکها (چون از حلالها استفاده میکنند) معمولا شکنندگی ناخن را تجربه میکنند.
4- لاک زدن و پاک کردن مداوم: لاک باعث شکنندگی ناخن نمیشود ولی کسانی که با فاصله زمانی خیلی کم لاک خود را با استون پاک میکنند، در معرض آسیب ناخن هستند چون استون ماده حلال است.
5- سن و سال هم ارتباط مستقیم با شکنندگی ناخن دارد. هر چه سن بالاتر و فرد مسنتر باشد، شکنندگی ناخن بیشتر میشود. در خانمها چون ناخن آنها نازکتر است، شکنندگی ناخنها بیشتر است.
6- بیماریهای پوستی: بعضی بیماریهای پوستی هم موجب شکنندگی ناخن میشوند. کسانی که مشکل خشکی پوست دارند شکنندگی ناخن هم دارند.
7- کسانی که کمبودهای تغذیهای دارند، مخصوصا کسانی که دچار کمبود آهن یا روی هستند یا ویتامینهای A، B، C، D و E را کمتر دارند در معرض شکنندگی ناخن هستند.
8- کم خونی ناشی از فقر آهن نیز باعث شکنندگی ناخن می شود. کم خونی وضعیتی است که در آن، تعداد یا اندازه گلبول های قرمز یا مقدار هموگلوبین موجود در خون کاهش یافته و تبادل اکسیژن و دیاکسیدکربن بین خون و سلول ها دچار اختلال می شود.
9- مشکلات غده تیروئید مثل کم کاری تیروئید.
10- انجام کارهای زیبایی بر روی ناخن ها مثل مانیکور کردن یا استفاده از ناخن مصنوعی یا کاشت ناخن نیز باعث شکنندگی ناخن می شود.
8 توصیه برای استحکام ناخنها:
1- ناخنهای خود را بلند نگه ندارید و اگر ناخنهای خود را به صورت چهارگوش بچینید، معمولا شکنندگی آنها کمتر میشود.
2- از عوامل شکنندگی ناخن مانند تماس مستقیم با شویندهها پرهیز کنید و با دستکش کار کنید، بهطوری که ابتدا دستکش نخی و روی آن دستکش پلاستیکی بپوشید، و یا از دستکش دولایه استفاده کنید که لایه داخلی آن پوشش نخی داشته باشد، زیرا استفاده از دستکش های پلاستیکی ساده موجب عرق کردن دست ها و نرم شدن ناخن ها و شکنندگی بیشتر آنها می شود. کلسیم حدود یک درصد حجم ناخن را تشکیل میدهد و در سفتی و سختی ناخن هیچگونه دخالتی ندارد. پس هیچگاه ناخن در اثر کمبود کلسیم نمیشکند.
3- از حضور بیش از حد در محیطهای سرد پرهیز کنید.
4- ناخنها را چرب و مرطوب نگه دارید. توصیه ما این است که از روغنهای گیاهی استفاده کنید، مانند روغن زیتون و روغن بادام. هر روز بعد از اینکه دستها را میشویید، یک یا دو لایه از این روغنها را به ناخنها بمالید.
5- کِرِمهای مرطوب و نرمکننده هم برای جلوگیری از شکنندگی ناخنها موثر است. هر چه تعداد دفعات چرب کردن ناخنها در روز بیشتر باشد، به همان مقدار شکنندگی ناخنها کمتر میشود.
6- سعی کنید کمتر از لاک و استون استفاده کنید.
7- علاوه بر قرار دادن میزان کافی شیر و پروتئین در برنامه غذایی می توانید مقداری ژلاتین نیز در آب میوه مخلوط کرده و میل کنید.
8- اگر دچار کم خونی هستید، آن را درمان کنید.
نکته مهم در درمان کم خونی فقر آهن آن است که باید درمان را تا یکی دو ماه پس از رفع کامل علایم و عوارض ادامه داد تا ذخایر مغز استخوان نیز از آهن سیراب شوند.