آشنایی با بیماری آنفلوانزا:
بیماری آنفلوانزا یک بیماری تنفسی حاد واگیردار است که عامل آن ویروسهای آنفلوانزا می باشد. بیماری آنفلوانزا در تمامی طول سال رخ می دهد اما معمولا بیشترین زمان فعالیت آن در ماههای سرد سال و اوج آن در زمستان است.
علایم بیماری آنفلوانزا چیست؟
افراد مبتلا به بیماری آنفلوانزا بطور معمول تعدادی از علایم زیر یا همه آنها را حداقل بمدت 3 تا 8 روز نشان می دهند:
- تب و لرز
- سرفه، ناراحتی گلو، آب ریزش از بینی یا گرفتگی بینی
- درد عضلانی، دردمفاصل، سردرد، خستگی
- تهوع، استفراغ و اسهال در تعدادی از بیماران (البته در کودکان شایعتر از بزرگسالان می باشد)
بعضی از علایم ممکن است بیش از یک هفته طول بکشد و همچنین ممکن است در بعضی از افراد علایم بسیار خفیف باشد (بخصوص در افرادی که قبلا واکسینه شده اند یا بعلت ابتلای قبلی به بیماری آنفلوانزا مقداری ایمنی کسب کرده باشند.)
در صورت بروز و بدتر شدن علایم زیر باید سریعا به پزشک مراجعه نمود:
- کوتاه شدن تنفس (سختی تنفس) یا تنفس سریع
- درد سینه
- گیجی یا سرگیجه ناگهانی
- استفراغ مداوم
بیماری آنفلوانزا چگونه منتشر می شود؟
- ویروسهای آنفلوانزا بطور عمده از طریق هوا (ذرات ریز تنفسی آلوده) توسط سرفه و عطسه کردن فرد بیمار منتقل می شوند.
- آنفلوانزا همچنین از طریق تماس سطوح آلوده به ویروس منتقل می گردد.
- آنفلوانزا می تواند توسط فرد آلوده و یا بیمار به سایرین منتقل گردد (حتی در زمانی که فرد آلوده بدون علامت باشد)
- افراد بیمار می توانند از یک روز قبل از شروع علایم تا 5-7 روز بعد از شروع علایم آلوده کننده باشند.
- کودکان و افراد دارای ضعف سیستم ایمنی مبتلا به آنفلوانزا می توانند بمدت بیشتری (گاهاُ 1 تا 21 روز) آلوده کننده باشند.
چه کسانی در معرض خطر بیماری آنفلوانزا قرار دارند؟
- ابتلا به بیماری آنفلوانزا در افراد زیر خطر ناشی از عوارض بیماری را افزایش می دهد:
- افراد سالمند و بالای 65 سال
- زنان باردار
- افراد دارای بیماری زمینه ای مزمن (قلبی- ریوی- کلیوی- کبدی- عصبی- نقص سیستم ایمنی)
- افراد بیش از حد چاق
- کودکانی که بمدت طولانی تحت درمان با آسپیرین قرار دارند.
- افرادی که داروی ضعیف کننده ایمنی یا کورتیکواستروئید مصرف می کنند.
چگونه می توان از انتقال و انتشار بیماری آنفلوانزا پیشگیری کرد؟
- دریافت واکسن در گروههای در معرض خطر و پرخطر (گروههای پرخطر کسانی هستند که در معرض ابتلای بیشتر به بیماری قرار دارند از جمله ارائه کنندگان خدمات بهداشتی درمانی به بیماران) یکی از بهترین روشهای پیشگیری از بیماری آنفلوانزا می باشد.
- پوشاندن دهان و بینی در هنگام عطسه و سرفه کردن با دستمال یا آرنج دست
- شستشوی مداوم و صحیح دست ها (حداقل بمدت 30 ثانیه) بخصوص بعد از سرفه و عطسه کردن و دستکاری بینی بدنبال آبریزش یا گرفتگی بینی، تماس با سطوح آلوده
- استراحت و ماندن در منزل تا زمان بهبودی
- عدم حضور در اماکن و تجمعات تا بهبودی کامل
- پرهیز از دست دادن ، روبوسی و در آغوش گرفتن دیگران تا بهبودی کامل
- رعایت فاصله مناسب (حداقل یک متر و نیم) از افراد دارای علایم آنفلوانزا و بیمار
آیا بیماری آنفلوانزا درمان دارد؟
- بیماری آنفلوانزا یک بیماری ویروسی می باشد و لذا داروهای ضدمیکروبی (آنتی بیوتیک ها) بر روی آن تاثیری ندارند. تجویز آنتی بیوتیک با نظر پزشک و در موارد خاص ( از جمله همراه شدن یک بیماری میکروبی با بیماری آنفلوانزا) می باشد. در 80 درصد از موارد آنفلوانزا میکروبی اضافه نمی شود و نیاز به آنتی بیوتیک ندارد.
- علایم بیماری آنفلوانزا معمولا با استراحت در منزل، نوشیدن مایعات به میزان کافی، دریافت داروهای ضد درد های عضلانی بهبود می یابند.
- داروهای ضد ویروسی خاصی جهت کاهش شدت و مدت بیماری آنفلوانزا زیر نظر پزشک و در موارد خاص معمولا برای افراد در معرض خطر و پرخطر تجویز می گردد و به هیچ عنوان نباید بعنوان خوددرمانی مورد استفاده قرار گیرند.
تفاوت آنفلوانزا و سرماخوردگی چیست؟
- بیماری سرماخوردگی یک بیماری ویروسی می باشد که عموما دستگاه تنفسی فوقانی را درگیر می نماید و بوسیله ویروسهای خانواده سرماخوردگی (عموما رینو ویروسها) ایجاد می شود. سرماخوردگی در تمامی طول سال رخ می دهد اما معمولا در بهار و پاییز شایع می باشد.
- سرماخوردگی بطور معمول 2-5 روز بعد از آلودگی اولیه به ویروس رخ می دهد. اوج علایم بیماری 2-3 روز بعد از تماس اولیه با ویروسهای سرماخوردگی ظاهر می شود و در طی 7-10 روز بهبود می یابد.
- این بیماری همانند آنفلوانزا یک بیماری ویروسی می باشد و لذا درمان آنتی بیوتیکی ندارد. اقدامات درمانی نگهدارنده و مشابه بیماری آنفلوانزا است.
- بیماری سرماخوردگی واکسن ندارد.
- علائم بالینی سرماخوردگی و آنفلوانزا بسیار شبیه و افتراغ از همدیگر مشکل می باشد.
اجرای رفتارهای بهداشتی یکی از موثرترین روشهای مداخله ای در بیماریهای ویروسی از جمله آنفلوانزا و سرماخوردگی می باشد:
- رژیم غدایی مناسب
- استراحت و خواب کافی
- ورزش و فعالیت بدنی مناسب و کافی
- کاهش و دوری از استرس
نقش واکسن آنفلوانزا در پیشگیری از بیماری آنفلوانزا:
دریافت واکسن آنفلوانزا در گروههای پرخطر و در معرض تماس با بیماران به منظور کاهش و کوتاه شدن عوارض ناشی از بیماری آنفلوانزا توصیه می شود.
عمده ترین گروههای اولویت دار گیرنده واکسن عبارتند از :
- زنان باردار
- سالمندان
- افراد دارای بیماری زمینه ای مزمن (قلبی-ریوی-کلیوی-کبدی-عصبی)
- افراد بیش از حد چاق
- افراد دارای کمبود یا نقص سیستم ایمنی
- پرسنل پزشکی بخصوص در بخش های با بیماران ضعف ایمنی
بهترین زمان دریافت واکسن آنفلوانزا در اوایل شروع ماههای سرد سال (از آخر تابستان تا نیمه پاییز) می باشد. پس از دریافت واکسن آنفلوانزا حداقل 2 هفته طول می کشد تا پاسخ ایمنی در بدن ایجاد شود. دریافت واکسن آنفلوانزا مانع بیمار شدن به بیماری آنفلوانزا نمی شود اما باعث کوتاه شدن مدت و عوارض بیماری آنفلوانزا می گردد و بر سایر ویروسهای ایجاد کننده عفونت تنفسی اثر ندارد.
موارد منع دریافت واکسن آنفلوانزا:
افرادی که به تخم مرغ حساسیت دارند، افرادی که دارای بیماری حاد تب دار می باشند (بعد ار بهبودی می توانند واکسن آنفلوانزا را دریافت نمایند)، افرادی که در مرحله قبلی دریافت واکسن حساسیت داشته اند، افراد دارای بیماریهای خاص (واکسیناسیون این افراد بر اساس نظر پزشک معالج انجام می شود).
