شکاف کام وشکاف لب:
شکاف لب چیست: یکی از انواع مختلف ناهنجاری های مادرزادی صورت است که در اثر تکامل غیر طبیعی صورت در طی حاملگی رخ می دهد. در بالای لب تشکیل شده و به صورت یک شکاف کوچک یا فرورفتگی لب یا شکاف ادامه دار به سمت بینی است. ممکن است بینی کج شده یا در یک طرف پهن تر به نظر رسد. در مشکل خفیف آن ممکن است شکاف لب آنقدر کوچک باشد که به صورت یک کنگره کوچک در قسمت قرمز لب یا شبیه یک اسکار از لب به طرف سوراخ بینی باشد.
شکاف کام چیست: در واقع شکاف واقع در خط میانی کام است و به دلیل اتصال ناقص دو نیمه کام پدید می آید. ممکن است کامل یا ناکامل باشد. سوراخ سقف دهان که در اثر شکاف ایجاد می شود دهان را به حفره بینی مرتبط می کند.
علل شکاف چیست؟
سر جنین طی 6 تا 10 هفته حاملگی تشکیل می شود. اگر بافت ها و استخوان های فک بینی و دهان به طور طبیعی بهم تلافی نکنند شکاف در کام لب به وجود می آید. مراحل جوش خوردن لب ها بسیار حساس به مواد سمی آلاینده های محیطی و عدم تعادل تغذیه ای است ولی در کل علت اصلی آن ناشناخته است.
علل محیطی موثر در ایجاد شکاف کدامند؟
- عوامل فصلی مثل قرراگیری در معرض آفت کش ها.
- رژیم غذایی مادر و عدم دریافت مواد مغذی مناسب و ویتامین ها مثل (اسید فولیک، رتینوئید که از خانواده ویتامین A است.)
- استفاده مادر از الکل و مصرف سیگار و ترکیبات نیترات و مصرف مواد مخدر توسط والدین.
درمان شکاف:
شکاف لب و کام قابل درمان است. اما به نوع درمان و شدت شکاف بستگی دارد. جراحی در 2 تا 3 ماه اول بعد از تولد زمانی که بچه وزن مناسبی داشته باشد داشته باشد و عاری از هر نوع عفونت دهانی، تنفسی و عمومی باشد انجام می گیرد. درمان شکاف کام معمولا در بچه ای که از سایر لحاظ طبیعی باشد. در یک سالگی صورت می گیرد تا بتوان به تکلم مطلوب رسید.
قبل از عمل جراحی به چه نکاتی باید توجه نمود؟
علائم عفونت در نوزاد بسیار مهم است. در صورت تب و بی قراری قرمزی یا ترشح اطراف شکاف حتما باید پزشک و پرستار را در جریان قرار دهید. مشکلات تغذیه ای کودک بسیار مهم بوده به دلیل کاهش قدرت مکیدن در نوزادن و مشکلات ساختمانی دهان نوزاد تغذیه با مشکل روبروست. در نظر داشته باشید نیاز به مکیدن در بغل مادر در نوزاد یک نیاز بزرگ و اساسی در این دوران است که باید توسط مادر تامین گردد. شیر مادر بسیار مفید بوده و بهترین نوع شیر برای نوزادان دارای شکاف است. احتمال برگشت شیر از مری به داخل راه هوایی هنگام تغذیه در این نوزادان بسیار بیشتر از نوزادان سالم است و شیر مادر تحریک کمتری برای نوزاد به وجود می آورد. تماس پوست با پوست مادر و نوزاد نیز بسیار کمک کننده بوده و نیازهای عاطفی نوزاد را برطرف می کند. نوزاد باید به صورت طاق باز یا به پهلو بخوابد.
بعد از عمل جراحی به چه نکاتی باید توجه نمود؟
- تا هوشیاری کامل بعد از جراحی نباید نوزاد را تغذیه نمود بعد از هوشیاری کامل تغذیه با مایعات و مایعات صاف شده شروع می شود.
- محل بخیه ها باید با یک سوآپ (پنبه استریل) از ترشح خون و شیر پاکیزه نگهداشته شود.
- به دلیل احتمال احتقان بینی شاید نیاز به استفاده از داروهای ضد احتقان باشد که با تجویز پزشک شروع می شود.
- داخل دهان کودک ساکشن، دماسنج، قاشق و یا نی فرو نکنید.
- در ایتدای خروج از اطاق عمل احتمال دارد نیاز به استفاده از مخدرها برای تسکین درد نوزاد باشد که توسط پرستار با تجویز پزشک تزریق می شود.
- در مراحل بعدی در صورت نیاز استامینوفن استفاده خواهد شد.
