انار
نام علمی: Punica Bramatum
نام انگلیسی : Pomegranate
نام عربی : الرُمان
نام های دیگر : نار ، الفان و ...
انار درختی است بومی مناطق گرمسیری و کویری ایران که از خانواده انار ( Punicaceae ) میباشد و ارتفاع آن تا شش متر هم میرسد.
ساقه های انار ناهموار با قابلیت ارتجاعی زیاد میباشد. شاخههای انار کمی تیغدار و برگهای آن متقابل، سبز و شفاف است. گلهای قرمز رنگ و بدون بوی انار با چهار یا پنج گلبرگ، از اواخر فصل بهار شروع به رویش میکند و میوه کروی شکل آن در اوایل پاییز قابل برداشت است. ميوه انار انواع مختلف دارد؛ به طوری که پوست آن قرمز رنگ و یا زرد رنگ میباشد و مزه آن از شیرین تا ترش، متغیر است. تقریباً حدود ۲۰ نوع مختلف انار در دنیا موجود است. داخل میوه انار تعداد زیادی دانه استخوانی و سخت وجود دارد که اطراف هر دانه را پوششی آبدار و قرمز رنگ یا سفید رنگ شفاف شیشهای فرا گرفته است. دانههای انار نیز داخل پوششی سفیدرنگ قرار دارند که به «پیه انار» شهرت دارد و برای درمان ترک خوردگیهای پوستی استفاده میشود.
در قدیم از پوست میوه انار علاوه بر استفاده درمانی، به منظور رنگرزی نیز است میشده است.
انار میوه بومی سرزمین ایران است که در فرهنگ ایران باستان و نیز در دین اسلام از جایگاه والایی برخوردار میباشد و در قرآن و تورات از آن نام برده شده است. در دین زرتشت میوه انار، مقدس شمرده شده و از چوب درخت آن با نام «بَرسَم» به منظور برخی مراسم مذهبی استفاده میشود.
برای مصارف دارویی از گل، برگ، پوست درخت، پوست ریشه، پوست میوه و دانه انار استفاده میشود.
ترکیبات
کلسیم، پتاسیم، سدیم، آهن، پروتئین، نیاسین، هیدراتهای کربن و انواع ویتامینهای B1 , B2 , B3 B4 و ویتامین C از جمله مهمترین ترکیبات دانه انار هستند.
کلیه قسمتهای درخت انار دارای تانن میباشد که بسیار قابض است.
خواص درمانی
- تأثیر بر روی دستگاه قلبی- عروقی:
- انار خون ساز است و باعث تصفیه و دفع کلسترول بد خون میشود.
- انار برای سلامت قلب و عروق، جلوگیری از تصلب شرایین و بروز سکته به کار میآید.
- آب انار ترش، فشار خون را پایین میآورد و در کاهش چاقی مؤثر است.
- انار سه برابر چای سبز، آنتی اکسیدان دارد؛ از این رو در حفظ سلامت عمومی بدن و بهبود بیماری قلبی مؤثر است.
- آب انار، از به هم پیوستن پلاکتهای خونی جلوگیری میکند و مانع از لخته شدن خون میگردد.
- انار باعث کاهش فشار خون حاملگی میشود.
- تأثیر بر روی دستگاه گوارشی :
- آب انار، اسهال را کنترل میکند.
- انار ترش مسهل صفراست و برای تبهای صفراوی مفید است.
- آب انار مقوی معده است.
- انار در رفع کم اشتهایی مؤثر است.
- گوشتهای فیبری درون انار (پیه انار) رودهها را تمیز میکند.
- انار شیرین، ضد استفراغ میباشد و درمان کننده ویار زنان باردار است.
- انار موجب هضم بهتر مواد غذایی میشود.
- آب انار، التهاب مخاط دهان مربوط به دندان مصنوعی را از بین میبرد.
- تأثیر بر روی دستگاه عصبی:
- انار با داشتن ویتامین B سبب تقویت اعصاب میشود.
- انار خاصیت ضد آلزایمر دارد.
- انار موجب کاستن استرس و پریشانی ناشی از یائسگی میگردد.
- انار در بهبود میگرن بسیار مفید است.
- تأثیر بر روی دستگاه تنفسی:
- انار، گرفتگی صدا را برطرف مینماید.
- این میوه در صورتی که شیرین باشد. برای سینه و ریه بسیار مفید است.
- برای برطرف کردن گلودرد و زخم گلو از جوشانده پوست انار و یا جوشانده برگهای انار استفاده کنید.
- تأثیر بر روی دستگاه ادراری و تناسلی:
- انار شیرین ادرارآور است و برای بیماریهای مجاری ادرار مفید میباشد.
- برای تقویت کلیه و تنظیم کار آن بهترین دارو است.
- مصرف انار باعت افزایش تعداد و قدرت اسپرم و رفع ناباروری مردان میشود. مصرف زیاد آن، تعداد اسپرمها را کم میکند.
- خواص دیگر:
- انار، رنگ صورت را شاداب میکند.
- آب انار در جلوگیری از انواع سرطانها از جمله سرطان کولون (روده بزرگ)، ریه، پوست و به خصوص سرطان پروستات بسیار مؤثر است.
- انار رفع کننده عفونتهای داخلی و میکروبها و نیز ضد التهاب و ضد قارچ (به خصوصی کاندیدا) می باشد.
- اگر دائم عطش دارید و بدنتان گُر میگیرد، مصرف انار به عنوان برطرف کننده عطش و خنک کننده، برایتان مفید است.
- انار و آب انار برای بهبود بینایی و جلوگیری از ضعیف شدن چشم خوب است.
- انار از خرابی دندان و لثه جلوگیری میکند.
- مصرف انار میتواند خطرات اشعه ماوراء بنفش را بر روی پوست کاهش دهد.
- روغن دانه انار به دلیل فیتواستروژنها، مانع از ایجاد سرطان پستان میشود.
طبیعت
از نظر طب قدیم ایران، میوه انار سرد و تر است.
عوارض و موارد منع مصرف
کسانی که سرد مزاج هستند نباید در خوردن انار افراط کنند؛ زیرا معده را سست میکند و ایجاد نفخ مینماید. اینگونه افراد باید انار را با گلپر بخورند. همچنین کسانی که با مشکل یبوست دست به گریبان هستند، نباید زیاد انار بخورند؛ زیرا انار قابض است.
سعی کنید هنگام خوردن انار، هیچ بخشی از بافتهای درون میوه انار دور ریخته نشود و بعد از خوردن انار، با پیه درون آن دستهای خود را ماساژ دهید؛ این کار مانع سیاه شدن و خشکی دست میشود.