کافه خوندنی

غالبأ شیشه ما را یاد پنجره می اندازد اما ساختن شیشه ای بزرگ که امکان عبور نور را فراهم کند کار آسانی نبود. لذا شیشه های پنجره در گذشته بسیار گران بودند و با توجه به تعداد پنجره های یک خانه می شد به میزان ثروت و دارایی مالک آن پی برد و اخذ «مالیات پنجره» راه خوبی برای کسب درآمد مقامات حکومتی در دوران های گذشته بود. پنجره های بزرگ اماکنی مانند کلیسا را با اتصال قطعات کوچک شیشه به هم می ساختند. کنار هم چیدن قطعات شیشه ای که بعضی از آن ها رنگی بودند برای ساخت وسایل تزیینی یا تصاویر مذهبی نوعی توفیق اجباری به شمار می رفت.

روش هایی که برای ساختن شیشه های بزرگ تر توسط اهل پیشه و شرکت های تولید شیشه ابداع شد. از جمله این که شیشه ی مذاب را در قالبی می ریختند تا به شکل آن درآید یا آن را می کشیدند تا استوانه ای تو خالی از شیشه ساخته شود(درست همان طور که با دمیدن هوا به منظور جلوگیری از روی هم خوابیدن لایه های شیشه ی مذاب در صنعت شیشه گری لوله هایی تو خالی از شیشه به وجود می آوردند) و سپس استوانه را به شکلی طولی می بریدند و آن را بدون اعمال گرما یا فشار پهن می کردند.

از حدود 1900 شیشه سازها می توانستند صفحه ی پهنی از شیشه را مثل نوار تولید کنند، درست مثل کشیدن یک شکلات تافی و تبدیل آن به رشته ای طویل. این روند سریع تر و ارزان تر بود. اما اغلب هر اندازه هم که با دقت انجام می شد موج و معایب دیگری در شیشه ایجاد می کرد. نوری که از چنین شیشه ای عبور می کرد منحرف می شد و لذا این گونه شیشه ها فقط برای پنجره های خانگی کوچک مناسب بودند و برای پنجره های بزرگ، شبیه آن هایی که در مغازه ها معمول بود به کار نمی آمدند. شیشه را می بایست با ساییدن و صیقل دادن هر دو سوی آن که در کارگاه انجام می شد و ضایعات و تلفاتی نیز به همراه داشت به شیشه مسطح (plate glass) که بسیار ممتاز و گران قیمت بود تبدیل می کردند.

امروزه شیشه های پنجره را با روشی که الستئر پیلکینگتون (کارمند یک شرکت مشهور انگلیسی) در سال 1952 اختراع کرد، می سازند. شرکتی که او در آن کارمی کرد 150 سال در زمینه ی ساخت شیشه سابقه داشت. برای تکمیل روشی که او پیشنهاد می کرد یک دهه لازم بود. در این روش شیشه ی مذاب را روی یک لایه قلع مذاب شناور می کردند. به این ترتیب لایه ی پیوسته ای از شیشه که دارای ضخامتی یکنواخت بود و نیازی به ساییدن نداشت به وجود می آمد.

با این روش می شد شیشه های صاف بسیار بزرگ را با قیمت پایین تر تولید کرد. به این ترتیب کاربرد شیشه به عنوان یکی از مصالح ساختمانی از محبوبیت روز افزونی برخوردار شد و برج های مدرن با نمای شیشه ای به جلوه ی ویژه ی شهرهای امروزی تبدیل شد. روش های جدید ساخت و ساز با استفاده از فولاد و بتون برای حمایت ساختمان از داخل، کاربرد شیشه را برای نمای خارجی امکان پذیر کرد. چرا که در این حالت شیشه ها وزنی را به ساختمان تحمیل نمی کردند و کل نمای خارجی بنا را می شد از جنس شیشه ساخت.