کشاورزان داستان ما هر دو زحمت بسیاری کشیده‌اند. تنها تفاوت میان آنها آگاهی یکی از زمانبندی فصول و غفلت دیگری از این مسأله است. دارایی بهرام با آنچه در بهار و تابستان انجام داد تعیین شده است، در حالی که شهرام تحت تاثیر کارهای پاییز و زمستان خود قرار دارد. همین مسأله یکی از این دو کشاورز را به موفقیت رساند و دیگری را با شکست مواجه ساخت.
امّا صرفنظر از این مثال فرضی، نکته جالب توجه در چرخه‌های اقتصادی آن است که این روش در تمامی امور، از سرمایه‌گذاری، شغل و خرید خانه گرفته تا تنظیم زمان مناسب برای سفر و اخذ وام قابل استفاده است. اما برای استفاده بهینه از چرخه‌ها باید زمانبندی مناسب را با آگاهی از نحوه تغییر فصول مورد استفاده قرار دهیم و از مزایای این دانش باستانی، یعنی استفاده از چرخه‌ها بهره‌برداری کنیم.
بر چرخه‌های اقتصادی سوار شویم
اقتصاد نیز همچون امور دیگر این جهان در قالب چرخه‌های صعودی و نزولی عمل می‌کند. این مسأله در بخش‌های قبلی به تفصیل توضیح داده شد. در حقیقت، آگاهی یافتن از این چرخه‌ها و توانایی به کار گرفتن آنها در کسب و کار قابلیت ویژه‌ای است که می‌تواند افراد را در مسیر دستیابی به اهداف مطلوب رهنمون شود. البته بحث از چیستی این چرخه‌ها و محاسبه چند و چون آنها کاری تخصصی است که بر عهده اقتصاددانان قرار دارد. هدف ما در اینجا آموختن کلیت این چرخه‌ها، شناسایی آنها بر اساس تحلیل‌های ارائه شده توسط متخصصان و کاربرد آنها در حیات اقتصادی است.
ممکن است این مسأله مطرح شود که چرخه‌های اقتصادی فرآیندهایی کلان هستند که به آسانی نمی‌توان آنها را در زندگی مالی و فردی به کار گرفت. به طور مثال، عموما گفته می‌شود که توجه بیش از اندازه به زمانبندی بازار نادرست است، چراکه اغلب اوقات هیچ کس نمی‌تواند به دقت این نقاط را معین سازد و درصد خطای چنین تحلیل‌هایی بسیار زیاد است. وارن بافت، یکی از بزرگترین سرمایه‌گذاران تاریخ به همین دلیل به ما توصیه می‌کند که تلاش برای زمانبندی بازار را به طور کامل کنار بگذاریم. با این حال، او همچنان ما را به خرید در قیمت‌های پایین تشویق و ترغیب می‌کند و این معنایی جز شناسایی چرخه‌ها ندارد.
با این اوصاف، آیا کاربرد چرخه‌های اقتصادی و تلاش برای یافتن نقاط اوج و نزول منطقی است؟ بیایید کاربردهای احتمالی این روش را مورد بررسی قرار دهیم و ببینیم با کمک فصول چهارگانه هر چرخه، چگونه می‌توانیم سود بیشتری را عاید خود کنیم.
چرخه اقتصادی و موفقیت شغلی
کارفرمای شما نیز به مانند دیگر اجزای خُرد و کلان اقتصادی تحت تاثیر چرخه‌ها قرار می‌گیرد. اما از آنجا که بیشتر کارفرمایان نسبت به این فصول بی‌تفاوت هستند، به احتمال زیاد همچون کشاورزی بی‌تجربه امور کشت و کار خود را در زمان نامناسب انجام می‌دهد و در نتیجه محصول نهایی را نابود می‌سازد. کارمندان دولت نیز از آسیب‌های بی‌توجهی به چرخه‌ها در امان نیستند، چراکه نرخ مالیات، دستمزدها و دیگر شاخص‌های اقتصادی، زندگی مالی آنها را نیز به طور جدی با چرخه‌ها و فصول چهارگانه آنها مرتبط می‌سازد. به علاوه اگر در حال برنامه‌ریزی برای راه‌اندازی کسب و کار شخصی خود باشید، بایستی حتما به چرخه‌ها و نحوه سپری شدن فصول توجه کنید و با استفاده از آنها تجارت جدید خود را رهبری نمایید.
حال که دانستید کارفرما به احتمال زیاد کشاورزی بی‌تجربه است، می‌توانید آنچه در گذر زمان روی خواهد داد را به خوبی پیش‌بینی کنید. استراتژی اصلی کارفرمای شما به احتمال زیاد چنین است:
در زمستان، تنها زنده بمان!
در بهار، تنها زنده بمان!
در تابستان رشد کن و رشد کن!
در پاییز رشد کن و رشد کن!
با آگاهی از این استراتژی (که ایرادات بسیاری دارد و قبلا با مثال دو کشاورز فرضی به آنها پرداخته شد) شما خواهید توانست رهبری زندگی مالی خود را در اختیار بگیرید. پیش از هر چیز این آگاهی به شما کمک می‌کند که ورود و خروج خود را به سازمان‌ها بر اساس تصمیم خود مدیریت کنید و از اخراج شدن یا کم شدن حقوق جلوگیری کنید. به علاوه می‌توانید فعالیت‌های خود را بر اساس ذهنیت کارفرما از چرخه‌ها تنظیم کنید تا از این طریق جایگاه خود را در مجموعه تثبیت نمایید.
در ابتدا باید کارفرمای خود را ارزیابی کنید و از خود بپرسید که «در دوران نزول و زمستان بعدی چگونه دوام خواهند آورد؟» بهترین راهنمای شما برای آگاهی از این مسأله بررسی نحوه عمل مدیریت مجموعه در دوران رکود قبلی است. چند درصد از کارکنان در رکود قبلی تعدیل شدند؟ آیا به طور کامل اخراج شدند یا ساعات کاریشان کاهش یافت؟ با بررسی این مسأله تصویر دقیقی از احتمالات آتی در مورد شغل خود به دست خواهید آورد. به علاوه این تصویر در نسبت با مشاغل مختلف اندکی متفاوت است. به طور مثال مشاغل مرتبط با ساخت و ساز در دوران رکود بیش از مشاغل دولتی آسیب‌پذیر هستند.
نکته دیگری که می‌توانید از شناسایی چرخه‌های کسب و کار بیاموزید آن است که زمان حداکثر کار و ارائه پیشنهادات جدید چه زمانی است؟ برای فعالیت و نوآوری صبور باشید و دوران زمستان و رکود را سپری کنید، چراکه اوج تابستان بهترین زمان برای طرح مسائل جدید است. پس از پایان رکود، حجم زیادی از کار برای افرادی که از دوران رکود سالم گذر کرده‌اند ایجاد خواهد شد. این لحظه‌ای است که می‌توانید با یاری از آمادگی‌های کسب‌شده در دوران رکود میزان زیادی از کار را بر عهده بگیرید و موقعیت خود را در مجموعه تثبیت کنید. هرچه در تثبیت موقعیت شرکت و گذر از رکود به مدیران خود کمک بیشتری کنید، احتمال افزایش حقوق و ارتقای شغلی شما بالاتر خواهد رفت.
به علاوه اگر از چرخه‌های بازار آگاهی دارید و استراتژی مدیر خود را می‌شناسید، می‌تواند از دوران رشد و صعود تابستانی (و پاییزی) برای شرکت در دوره‌های آموزشی و دیگر رویدادهای صنعت خود استفاده کنید و ارزش‌های شغلی خود را ارتقا بخشید. به طور طبیعی در این دوران، مدیران آسان‌‌تر با چنین پیشنهاداتی موافقت خواهند کرد. هدف شما باید آن باشد که تا حد امکان ارزش خود را برای مجموعه افزایش دهید تا در زمان رکود، احتمال قطع همکاری با شما کمتر شود.
به یاد داشته باشید: پاییز زمانی است که به طور معمول بیشترین حجم از پیشنهادات شغلی را دریافت میکنید. اما باید بسیار هوشیار باشید، چراکه بعد از پاییز و در دوران رکود زمستانی، اولین کارمندانی که از مجموعه‌های کسب و کار تعدیل می‌شوند، کسانی هستند که به تازگی به استخدام مجموعه درآمده‌اند. از این رو با وجود کثرت پیشنهادات، پاییز زمان چندان مناسبی برای تغییر شغل نیست. بهتر است تصمیمات جدید شغلی خود را در ابتدای تابستان یا انتهای پاییز (آغاز دوران صعودی و یا پایان رکود) اخد کنید تا فرصت کافی برای تثبیت در شغل جدید را داشته باشید.
در واقع، آگاهی از چرخه‌ها و نحوه واکنش مدیران به آنها می‌تواند شما را در مسیر موفقیت شغلی یاری کند.
چرخه اقتصادی و خرید مسکن و دیگر دارایی‌ها
درک فصول چهارگانه هر چرخه اقتصادی امکان ورود در بهترین زمان ممکن را برای شما فراهم می‌کند. به طور طبیعی قیمت خانه مطلوب شما در دوره رکود کاهش پیدا می‌کند. به طور مثال اگر خانه‌ای را در دوران رونق بازار مسکن بتوان با ۳۰۰ میلیون تومان خریداری کرد، همین خانه را در دوران رکود و حضیض چرخه بازار مسکن می‌توان با ۲۵۰ میلیون و یا حتی پایین‌تر به دست آورد. در نتیجه اگر چرخه‌های بازار مسکن را بشناسید می‌توانید از خرید ارزان‌تر، منافع قابل توجهی را کسب نمایید.
اما بسیاری از مردم در شناسایی و استفاده از این چرخه‌ها دچار خطا می‌شوند. به طور مثال زمانی که چرخه در فصول تابستان یا پاییز قرار دارد و قمیت‌ها در حال رشد کردن هستند، به خیال آنکه این رشد پیوسته ادامه خواهد یافت وارد این بازار می‌شوند. اما به ناگهان و با فرا رسیدن زمستان در بازار مسکن غافلگیر شده و ضرر می‌کنند. به یاد داشته باشید که بهترین زمان برای خرید مسکن دوران زمستان و رکود بازار و زمان مناسب برای فروش آن در دوران رونق تابستانی است.
چرخه اقتصادی و سرمایه‌گذاری
دانش و آگاهی شما از فصول متفاوت در هر چرخه اقتصادی در سرمایه‌گذاری نیز یاری‌گر شما هستند. البته در خصوص سرمایه‌گذاری باید به برخی نکات بااهمیت توجه داشته باشید.
به طور مثال اگر در حال سرمایه‌گذاری بلندمدت برای دوران بازنشستگی خود هستید، به طور پیوسته و صرفنظر از فراز و فرود بازارها و چرخه‌های اقتصادی به این کار ادامه دهید. البته اگر میزان سرمایه‌گذاری بلندمدت شما به اندازه‌ای هست که انعطاف‌پذیری کافی داشته باشید، می‌توانید پس از مشاوره با متخصصان این حوزه، چرخه‌های بلندمدت چندساله را انتخاب کرده و از اوج و حضیض آنها استفاده مناسب را ببرید.
اما به جز این موارد بلندمدت، در خصوص سایر سرمایه‌گذاری‌ها نکات عمومی وجود دارد که تمامی افراد موفق در این حوزه آنها را به کار می‌گیرند. مهمترین نکته در میان این مسائل بدون شک بی‌توجهی به جو غالب در هر فصل از چرخه اقتصادی است:
۱- در زمستان و بهار اقتصادی، ترس احساسی است که در بازار موج می‌زند. اما این زمان دقیقا همان دورانی است که باید بیشتر کار کنید و برای بهره‌برداری در فصول بعدی برنامه‌ریزی کنید. نترسید، چون زمستان به هر حال به پایان خواهد رسید.
۲- در تابستان امواج نیرومندی از پیشرفت و صعود تمام بازار را در بر می‌گیرد. از این رو امیدواری و احساس بی‌پایان بودن رشد جو غالب است. در این دوران ضمن آنکه با حداکثر توان فعالیت میکنید باید به یاد داشته باشید که تابستان تا ابد طول نخواهد کشید.
۳- در پاییز نیز همچنان خوشبینی جو غالب در هر بازار است و افراد با تکیه بر دوران موفق تابستانی به خرید دارایی‌ها و فعالیت مشغول هستند. اما این بدترین زمان برای ورود سرمایه به بازار است. به صورت کلی می‌توان گفت که پاییز زمان فروش است و نباید در این زمان دست به خرید و سرمایه‌گذاری زد.
در کنار این نکات، باید توجه داشته باشیم که بهترین زمان برای پذیرش بدهی چه زمانی است. البته بدهی به طور کلی عاملی بازدارنده و مانع پیشرفت شما هست. اما اگر ناچار به این کار هستید، بهترین زمان برای پذیرش بدهی زمستان و بهار است، چرا که در دوران رونق تابستانی خواهید توانست به راحتی بدهی‌های خود را بازگردانید.
آنچه قابل کنترل نیست
با تمام این اوصاف، جهان پیرامون ما براساس دستورالعمل‌های از پیش تعیین شده حرکت نمی کند و ما چه بخواهیم و چه نخواهیم، اقتصاد و چرخه‌های آن از پیش بینی‌های ما تخطی خواهند کرد. به علاوه پیشنهادات بالا به معنای آن نیست که در فصول دشوار مطلقا امکان سود و فعالیت اقتصادی سودآور وجود ندارد. در واقع ما می‌توانیم از تمامی فصول چهارگانه کسب منفعت کنیم، اگر انعطاف پذیری و آمادگی کافی برای مواجه با شرایط را داشته باشیم.
