بوی تند گازوییل، در و دیوارهای سیاه و چرب، لوله‌های ضخیم با عایق پشم شیشه، تعداد زیادی آمپر و درجه روی یک دیگ بزرگ، در اتاقی خفه و گم و موتوری که با سر و صدای زیاد هر بار روشن می‌شود. اتاق را می‌لرزاند. سوسک‌ها و گربه‌ها هم که دیگر از اجزای ثابت موتورخانه‌ها هستند. جای شوفاژ خانه گاهی در پارکینگ و گاهی زیرزمین و کنار انباری‌ها است با این حال اگر در زمان ساخت محاسبات درستی در مورد آن انجام شده باشد. یکی از امن‌ترین سیستم‌های تامین گرمایش خانه به نظر می‌رسد. البته اگر ساکنان آپارتمان سر اندازه استفاده از گرما، پرداخت به موقع هزینه گاز و گازوئیل، برق و آب و درجه گرم و سرد بودن آب و رادیاتور‌ها و هزار مسئله دیگر با هم به توافق برسند و هر روز دعوایشان نشود و کار به لج و لبجازی نکشد. یا ممکن است به خاطر تامین نشدن سوخت یا نیاز به تعمیر وسط سرمای زمستان، موتورخانه یک هفته، ده روزی خاموش بماند و دمار از روزگار ساکنان یخ زده آپارتمان در بیاورد.
کار که به اینجا رسید، معمولا ساکنان عطای داشتن موتورخانه را به لقایش می‌بخشند حالا که نمی‌شود آب خانه‌هایشان با همسایه‌های دیگر در یک دیگ گرم شود، چه بهتر که هر کسی به فکر تامین گرما در خانه خود باشد بعد از این شاید بهترین سیستم گرمایش جایگزین موتورخانه، استفاده از پکیج باشد که به دلیل اشغال کمترین فضا، در آشپزخانه یا بالکن هم قابل نصب است و اختیار استفاده از آن هم کاملا دست مصرف کننده است. هر وقت از سال دلش خواست آن را گرمتر می‌کند و هر وقت دلش نخواست خاموشش می‌کند و مجبور هم نیست به کسی جواب پس بدهد که چرا دلش گرمای بیشتر می‌خواهد، یا از گرما کلافه شده و می‌خواهد دمای ئکیج را کم کند این طوری همه راضی می‌شوند و البته در میزان هزینه‌های آب و برق و گاز هم به میزان قابل توجهی صرفه جویی می‌شود.
پکیج‌ها جای زیادی اشغال نمی‌کنند
به طور کلی به سیستمی که گرمایش تولید می‌کند، شوفاژ می‌گویند بعضی‌ها به رادیاتور، بعضی‌ها به موتورخانه و بعضی‌ها هم به پکیج شوفاژ می‌گویند.
این تعریف حاج محمد اسماعیل یحیی است که 25 سالی می‌شود یک فرد شناخته شده بازار وسایل و لوازم سرمایشی و گرمایشی است او می‌گوید یک موتورخانه شامل دیگ، مشعل، منبع دو جداره، لوازم کنترل، منبع انبساط و پمپ‌ها می‌شود. حاج یحیی تبدیل شدن موتور خانه‌ها را به پکیج، به رادیو‌های بسیار بزرگ اولیه تشبیه می‌کند که بعد آن‌ها را ترانزیستوری کردند و رادیو‌ها کوچک شدند.
اندازه مناسب برای موتورخانه و برای پکیج چقدر است؟
در گذشته برای موتورخانه در آپارتمان‌ها معمولا در طبقه همکف یا در کنار پارکینگ و انباری ساختمان، به اندازه یک اتاق خواب فضا در نظر گرفته می‌شد و البته اندازه این اتاق بستگی به سازنده داشت و متراژی که قرار بود گرمایش آن توسط موتورخانه تامین شود یعنی بستگی به این داشت که ساختمان پنج طبقه 70 متری داشته باشد، یا مثلا پنج واحد 150 متری و طبیعتا هر چه متراژ بیشتر باشد، موتورخانه بزرگتری هم برای ساختمان لازم است در عین حال وقتی هزینه انرژی و سوخت افزایش پیدا کرده، برای ساخت موتورخانه به حداقل فضا اکتفا می‌شود که در مصرف صرفه جویی شود.
اندازه پکیج به این که ساخت کدام کارخانه باشد بستگی دارد پکیج دو نوع دیواری و زمینی دارد که گاهی پکیج‌های زمین دارای منبع آب ذخیره با حجم 30 تا 120 لیتر هستند که برای همین روی زمین نصب می‌شوند. به طور معمول طول پکیج‌ها حدود 60 تا 70 سانتی متر، عرض آن‌ها بین 40 تا 50 سانتی متر و عمقشان هم از 24 تا 40 سانتی متر است. این ابعاد مربوط به پکیج‌های دیواری است که جوابگوی تامین گرمایش ساختمان‌هایی در حد 150 تا 200 متر هستند و اگر متراژ ساختمان از این بیشتر باشد، باید از پکیج‌های بزرگتر استفاده شود.
پکیج‌ها به خاطر جمع و جور بودن و فرم ساخت، منبعی ندارند که آب برای مصرف در آن‌ها ذخیره شود.
کجا پکیج استفاده می‌شود و کجا موتورخانه؟
هنوز هم در بعضی از ساختمان‌ها، به خصوص در مناطقی که سردسیر هستند، رغبت زیادی به استفاده ا موتورخانه وجود داد. به این دلیل که احساس می‌کنند منبع آبی دارد که در زمستان دایم روشن است. در اکثر ساختمان‌های بزرگ و بیشتر برج‌ها هم از موتور خانه استفاده می‌شود به این دلیل که سیستم‌های سرمایش و گرمایشی که در این ساختمان‌ها استفاده می‌شود، نیاز دارند از آب گرم مطمئنی برای گرمایش فضا برخوردار باشند. براساس محاسباتی که انجام می‌شود. برای چنین فضاهایی از موتورخانه‌های بزرگ استفاده می‌شود که آبگرمی که در سیستم تهویه زمستانی وجود داد، بتواند کاملا ساختمان را گرم کند.
محاسن و معایب دو سیستم
استفاده از پکیج برای مصرف کننده همراه با آرامش و خیال راحت است چون نحوه استفاده از آن کاملا به خودش بستگی دارد، در عین حال پکیج جای کمی اشغال می‌کند، مصرف کننده حس می‌کند استهلاکش کم است و در سیستم‌های تهویه خانه‌های کوچک هم می‌شود از آن استفاده کرد اما باید به این نکته توجه داشت که در واقع طول عمر پکیج کمتر از موتورخانه است. به خصوص با توجه به املاحی که الان در آب وجود داد و لوله‌های باریکی که دارد، زودتر از موتورخانه فرسوده می‌شود. البته طول عمر موتورخانه هم به نحوه استفاده از آن بستگی دارد که کمتر یا بیشتر شود مثلا اگر مشعل از دیگ بزرگتر باشد عمر موتورخانه کاهش پیدا می‌کند. عمر مفید پکیج به طور میانگین حدود پنج سال در نظر گرفته می‌شود، در حالی که عمر مفید یک موتورخانه معمولا بالای 10 سال در نظر گرفته می‌شود. البته اگر از پکیج درست استفاده شود و به آن رسیدگی شود، می‌تواند تا 10 سال هم بدون هیچ مشکلی کار کند. از طرفی آبگرم مطمئنی که از طریق موتورخانه تامین می‌شود، در پکیج نیست. به ان دلیل که وقتی پکیج کار می‌کند در یک زمان نمی‌تواند هم آب مصرفی را گرم کند هم آبگرم گرمایشی را تامین کند. یعنی اگر آبگرم زیاد استفاده شود، مخصوصا در مورد سیستم‌های تهویه‌ای، وقتی آبگرم یک مدت سرد باشد. هوایی که از دستگاه تهویه خارج می‌شود خیلی زود سرد می‌شود. در پکیج وقتی شیر مصرف کننده باز می‌شود، شیر سیستم گرمایشی قطع می‌شود. اما به دلیل منبع ذخیره‌ای که در موتورخانه است، این اتفاق آنجا نمی‌افتد.
ایرانی بخریم یا خارجی؟
در ساخت پکیج‌های ایرانی، اکثر لوازم و قطعاتی که استفاده می‌شود خارجی است. معمولا لوله کشی‌ها، سیم کشی‌ها قاب پکیج ایرانی است و ترموستات، پمپ گاهی مشعل و شیر گاز خارجی هستند اما به طور کلی پکیج‌های ایرانی خوب هستند و حدود 80تا 90 درصد پکیج‌هایی که در کشور فروخته می‌شوند، ایرانی هستند و شاید 10 تا 20 درصد سهم فروش بازار متعلق به پکیج‌های خارجی باشد.
به گفته فعالان این بازار یکی از محاسن پکیج‌های خارجی این است که در زمان خاموش یا روشن شدن، اصلا صدا ندارند در حالی که اکثر پکیج‌های ایرانی، صدا دارد. موضوع دیگر فضایی است که باید به وسیله پکیج گرم شود. در مورد پکیج‌های خارجی مثلا وقتی گفته می‌شود برای واحد 150 متری کافی است، مصرف کننده با خیال راحت برای این متراژ پکیج خارجی تهیه می‌کند. اما در مود پکیج‌های ایرانی این دقت وجود ندارد. اما از طرفی خدمات و سرویس دهی پس از خرید و نصب، برای پکیج‌های ایرانی بیشتر از خارجی است. در این مود هم البته پکیج‌های خارجی اساسا کمتر نیاز به تعمیر پیدا می‌کنند.
پکیج‌ها به چهار نوع تک مبدل بدون فن، تک مبدل با فن، دو مبدل بدون فن و دو مبدل با فن تقسیم می‌شوند.
