همه ما در کشاکش روزمرگی و در خلال عادات روزانه، گاه به این فکر می افتیم که آیا می توانیم کسب و کاری متعلق به خودمان داشته باشیم؟ همه به نوعی دوست دارند برای خود آقایی کنند و رئیس خودشان باشند. به علاوه همه ما برای اینکه از نظام کارمندی خلاص شویم و کار پرسود خودمان را داشته باشیم، رویاپردازی می کنیم. این مهم زمانی برآوره می شود که کسب و کار خود را داشته باشیم، اما این روزها همه کسب و کارها سرمایه می خواهد. حداقل مشاغلی که در روز می بینیم تعدادی هستند که گوشی به دست و از طریق امواج مخابراتی، چیزهایی را جا به جا می کنند و بدون دیدن جنسی آن را می خرند و باز هم بدون مشاهده خریدشان می فروشند و خبر هم می رسد که چه سودهای کلانی می کنند. اما همه اینقدر توان و قدرت ندارند و قطعا یک کشور به خیل عظیمی از این شاغلان امواج مخابراتی نیاز ندارد. در ضمن، مگر چقدر خریدار و فروشنده یا حتی جنس وجود دارد که بخواهیم در این عرصه جابه جایی قدم بگذاریم؟ به نظرم محدود است و باید این گزینه را کنار گذاشت.
به هر حال برای راه اندازی کسب و کار باید از یک ایده خوب استفاده کرد که هم ارائه و پرداخت ایده سخت است و هم خوب بودن آن سخت تر. ایده های ضعیف، تکراری و غیرواقعی در دنیای امروز جایی ندارند. از طرفی هم در نگاه اول و تفکر چندساعته به نظر می رسد همه ایده های خوب قبلا اجرا شده، مانند همه اختراعات از نوع برق که قبلا ادیسون زحمت آنرا کشیده است و جای پیشرفت و اختراع و نام آور شدن برای ما نگذاشته است، حداقل برای من نگذاشته. دقیقا همیشه هم ایده ها قبلا به طور عجیبی ارائه شده بی آنکه اول دست ما به آن برسد و صاحبش هم سود خوبی کرده است.
اما موضوع کمی ساده تر یا حتی پیچیده تر از آن است و فقط غیرتکراری بودن ایده مهم نیست، گویا بعد از آن باید دید که ایده خوب از ابعاد گوناگون قابلیت اجرایی دارد یا خیر. چه بسا هزاران ایده ای که بشر به خود دیده و در خوبی آنها شک نداشته ولی به اجرا نرسیده یا ایده هایی که در مراحل اولیه اجرا متوقف شده اند یا نه، متوقف نشده اند اما برای دوره ا ی اجرا شده اند بدون آنکه سودآور بوده باشند. براین اساس باید یک «طرح تجاری» یا همان Business Plan مربوط به ایده خوب تهیه کنیم. طبق تحقیقات میدانی و کتابخانه ای و بررسی های انجام شده گویا در طرح تجاری پنج رکن اساسی کسب و کار باید وجود داشته باشد. این ارکان از قبل احتمال قوت و ضعف اجرایی ایده را مشخص می کنند:
- مدیریت کسب و کار: اینکه کسب و کار ما چه ساختاری داشته باشد، چه فرآیندهای کاری در آن اتفاق بیفتند و ما چگونه تمام این فراینده ها را برای رسیدن به اهداف تعیین شده مدیریت کنیم، اهمیت کلیدی دارد. اساس موفقیت در «کسب و کار» را مدیریت آنها تعیین می کنند. اینکه کالا و خدمات ما باید چه وقایعی را پشت سر بگذارد و چگونه به مخاطبان ما ارائه شود و توسط چه کسانی این کالا و خدمات فروخته شود همه و همه تکه هایی از کسب و کار ما هستند که در پیوستگی و تعامل با یکدیگر می توانند به موفقیت برسند. این تعامل را مدیریت کسب و کار ها به وجود می آورند.
- تکنولوژی و دانش مناسب: بسیاری از ایده های خوب برای اجرا شدن نیازمند تکنولوژی مناسب با خود هستند. امروز نمی توان به یک صندوق دار فروشگاه زنجیره ای که 20 مشتری را در صف پرداخت دارد، یک چرتکه داد و از او خواست تمام صورتحساب ها را درست تنظیم کند. پرداخت ها را منظم کند و در نهایت به انبار نیز گزارش دقیق دهد. هر کسب و کاری نیازمندی های فناورانه خود را دارد، باید دقیقا مطالعه و بررسی کنیم که ما در چه حدی و با چه رویکردی در کار خود به تکنولوژی نیاز داریم. گاهی به تعدد به کارگیری از تکنولوژی نیاز داریم. گاهی تعدد به کارگیری از تکنولوژی افراد درگیر با کار را گرفتار و گیج می کند و در عین حال ممکن است پروسه اجرای ایده را نیز پیچیده تر کند.
- منابع انسانی و مدیریت آنها: برای فرآیندهای کاری که در بخش اول تدوین می شوند و شرح وظایف موجود در آن فرآیندها، لازم است نیروی انسانی مناسب با آن جذب و استخدام شوند. بسیاری از فیلسوفان کسب و کار، نیروی انسانی را سرمایه انسانی می دانند و آن را از تمام سرمایه های مادی یک بنگاه اقتصادی ارزشمندتر می دانند. بحث درمورد منابع انسانی و موفقیت آن در یک کسب و کار بسیار مفصل است اما به همین تعداد بسنده می کنیم که اکثریت بزرگان کسب و کار و صاحبان ثروت رمز موفقیت خود را در آدم های دوروبرشان شمرده اند که همان منابع انسانی شان بوده است. گاهی یک نفر می تواند کار چند نفر را انجام دهد، به شرط آنکه درست انتخاب شده باشد و به درستی شرح وظایف خود را بداند و در عین حال ممکن است چند نفر به اندازه یک نفر هم کارآمد نباشد. همین ناکارآمدی ها برخی را به این نکته رسانده است ک هیچ کس به اندازه خودشان نمی تواند از پس انجام امور بربیاید و اگر کاری را به دیگری بسپارند، تنها پروسه کار را طولانی تر و دردسرهای نهایی خود را بیشتر کرده اند و در پایان مجبور هستند یکبار دیگر کار خود را انجام دهند در حالی که انتخاب درست افراد یا تربیت نیروی انسانی متناسب با کار موردنظر، کارایی را به شدت افزایش می دهد.
- بازاریابی و فروش: آیا آنچه شما می خواهید به عنوان کالا و خدمات به بازار عرضه کنید، مورد تقاضاست؟ آیا می توانید در ذهن مخاطبان خود نسبت به آن کالا نیازی به وجود آورید؟ آیا می دانید مشتریان شما چه کسانی هستند و چگونه می توانید به آنها دسترسی پیدا کنید؟ اینکه چگونه می توان رضایت مشتریان را جلب کرد و سوالاتی از این دست، باید در طرح تجاری شما مورد توجه قرار بگیرد. اگر بتوان کالا یا خدمتی را فروخت، به راحتی می توان آن را تولید کرد، بیش از 80 درصد مشکلات کسب و کارهای جدید به بازاریابی و فروش آن بر می گردد. فروش که معنایی واضح دارد ولی بازاریابی، فروش را در دل خود گنجانده است. بازاریابی به سادگی و به دقت یعنی ارائه کالا یا انجام خدمتی که باعث رضایت مشتری می شود. تبلیغات و برندسازی و مفاهیمی که فرآیند فروش را تسهیل می کنند همگی زیر مجموعه بازاریابی هستند و نهایتا یک هدف را پی می گیرند، جلب رضایت مشتری یا مشتری مداری. باید کاملا ارزیابی کنیم که چگونه می توانیم مشتری مدار باشیم و در راستای رضایت مشتریان گام برداریم. برخی از بازاریابان چنان ذهن را درگیر می کنند و قانع تان می کنند که حس می کنید با نخریدن کالای مورد تبلیغ آنها، شما متضرر شده اید.
5. منابع مالی و مدیریت آنها:
متن کامل مقاله را می توانید در نشریه معیشت، شماره 2 مطالعه نمایید.
