کافه خوندنی

این عضو بی نظیر برای پاسخ به خطرات و لذت های موجود در جهانی ساده و کم خطر طراحی شده است. پیش داوری های کوتاه مدت و عادات از موفقیت در امور بلند مدت 30 یا 50 ساله جلوگیری می کنند؛ چالش هایی مانند آمادگی مالی برای بازنشستگی که سرنوشت ما به نوعی با آنها مرتبط است.

به گفته یکی از اساتید دانشگاه یو سی ال ای، تصاویر مغزی انسان ها نشان می دهد که آنها هنگام تفکر درباره آینده از همان بخشی از مغز خود استفاده می کنند که در هنگام برخورد با غریبه ها به کار می گیرند. حال اگر ما تا این حد با آینده خود بیگانه هستیم، چگونه می توانیم برای آن برنامه ریزی کنیم؟

در واقع پرسش اصلی در این میان آن است که چگونه می توانیم مغز خود را برای تفکر بلندمدت و ایجاد آینده مالی مطمئن برنامه ریزی کنیم؟ این حوزه اختصاصی اقتصاددانان رفتاری است که در آن به پژوهش می پردازند. اقتصاددانان سنتی به ما می گویند که باید چه کارهایی انجام دهیم، چقدر پس انداز کنیم و چگونه سرمایه گذاری نماییم. اما اقتصاددانان رفتاری چگونگی عمل ما را در انجام این امور مورد بررسی قرار می دهند. پژوهش های این دانشمندان به نتایج جالب توجهی انجامیده است.

یکی از عجیب ترین نتایج حاصل از اقتصاد رفتاری به برخورد ما با پول باز می گردد. اقتصاددانان نشان داده اتد که ما در مورد پول خود عملکرد کاملا عقلانی نداریم. برخی افراد تصور می کنند که این رفتار نامعقول به سبب کمّی بودن پول است. اما این دیدگاه درست نیست. پول به شکل جدی به احساسات ما مرتبط است و اساسا امری عاطفی به شمار می رود. شمار زیادی از طلاق ها نه به دلیل مشکلات عشقی یا جنسی بلکه در اثر مسایل پولی رخ می دهند.

از این رو بررسی برخی از پیش فرض های ذهنی در مورد رفتارهای مالی به غلبه بر مشکلات پیش رو کمک شایان توجهی خواهد کرد:

1. تفکر کوتاه مدت

بخش زیادی از انرژی ما صرف تفکر در مورد آینده نزدیک می شود و بخش بسیار اندکی از توانایی خود را در تفکر درباره آینده دور صرف می کنیم.

به طور مثال، بسیاری از ما زمان زیادی را صرف انتخاب رستوران یا لباس مناسب می کنیم در حالی که زمان بسیار اندکی را برای انتخاب برنامه مالی مناسب بازنشستگی اختصاص می دهیم. اما این رفتار چگونه قابل تغییر است؟

باید افراد را به تفکر درباره آینده دور تشویق کرد. آنها باید تصویری از آینده مطلوب خود داشته باشند تا بتوانتد از امروز برای تحقق آن برنامه ریزی و تلاش کنند. در برنامه ریزی بازنشستگی، رویکرد معلول طراحی پروژه های 30 ساله است که نه بر اساس احساسات لحظه ای که با تحلیل دقیق شرایط در خصوص آنها تصمیم گیری شده باشد.

مطالعات رفتاری نشان داده است که یکی از روش های عجیب در این خصوص آن است که تصویری از شرایط دوران کهولت افراد را به آنها نشان دهیم تا بتوانند به لحاظ درونی با آن رابطه بر قرار کنند. زمانی که فرد بتواند آینده خود را مشاهده کند، بهتر می تواند در مسیر آماده سازی برای رویارویی با شرایط آتی قرار گیرد.

2. لذت فوری و مستقیم

بسیاری از ما پس انداز کردن، ورزش یا خوردن غذای سالم را دوست داریم، اما در لحظه ی تصمیم گیری لذت آنی خود را به نتایج بلند مدت ناشی از این کارها ترجیح می دهیم. در یکی از مطالعات از دانش آموزان خواسته شد که برای میان وعده خود میان موز و شکلات دست به انتخاب بزنند. وقتی بنا بود که این میان وعده یک هفته بعد به آنها داده شود، اغلب دانش آموزان موز را که غذای سالم تری به حساب می آید، انتخاب کردند. اما زمانی که گفته شد میان وعده بلافاصله به آنها داده می شود، سه چهارم دانش آموزان خوردن شکلات را ترجیح دادند! در واقع تصمیمات مرتبط با سلامتی در برابر لذت آنی تاثیر خود را از دست می دهند. راه حل این مساله آن است که از افراد بخواهیم همیشه از پیش در مورد آینده خود تصمیم گیری کنند. نباید پس انداز کردن در همین امروز را توصیه کنیم، بلکه باید از افراد بخواهیم تا امروز برای پس انداز آینده تصمیم گیری کنند. این روش به میزان قابل توجهی موفقیت آمیز بوده است.

3. بی میلی نسبت به تغییرات

بسیاری از تحقیقات دانشگاهی و تجارب حاصل از زندگی واقعی نشان می دهند که ما چندان مایل به تغییر شرایط نیستیم. اقتصاددانان رفتاری این مساله را 《هواداری از وضع موجود》می نامند. دلیل اصلی این گرایش آن است که حفظ شرایط موجود بسیار آسان تر از تغییر آن است؛ چرا که تغییر به تفکر، تصمیم گیری و اقدام نیاز دارد.

متخصصان بازاریابی این نکته را به خوبی دریافته اند و آن را به کار می گیرند. آنها در فرآیند فروش محصولات به دنبال ایجاد رویه هایی هستند که در آنها فرد برای دریافت محصولی خاص ابراز آمادگی می کند و از آن پس به صورت مداوم آن را دریافت می کند. در واقع با این کار عادتی در فرد ایجاد می شود که تغییر دادن آن می تواند برای او دشوار باشد.

دشواری تشویق یک فرد به تغییر وضعیت، حتی در موارد بسیار کوچک نیز دشوار است. پس می توان از این ویژگی انسان برای ایجاد شرایط مطلوب مالی استفاده کرد. با ایجاد عادات و رویه های مالی مناسب، فرد بدون صرف انرژی یا مقاومت در مسیر مورد نظر به پیش خواهد رفت. این مهارتی است که باید به افراد آموخته شود.

4. زیان گریزی

شکی نیست که همه ما از ضرر و زیان متنفر هستیم و سخت تلاش می کنیم تا از زیان بسیار بیشتر از علاقه و عشق به سود و منفعت است. به بیان دیگر، اگر شما 10 هزارتومان داشته باشید و بخواهید آن را سرمایه گذاری کنید، ترس از دست دادن هزار تومان تقریبا دو برابر تمایل به کسب هزار تومان است.

متن کامل مقاله را می توانید در نشریه معیشت، شماره 8 مطالعه نمایید.