Loading...
شما از نسخه قدیمی این مرورگر استفاده میکنید. این نسخه دارای مشکلات امنیتی بسیاری است و نمی تواند تمامی ویژگی های این وبسایت و دیگر وبسایت ها را به خوبی نمایش دهد.
جهت دریافت اطلاعات بیشتر در زمینه به روز رسانی مرورگر اینجا کلیک کنید.

جاذبه های گردشگری سوادکوه (قسمت دوم)

جاذبه های گردشگری سوادکوه (قسمت دوم)

از جاده خطیرکوه – دوآب می توانید به قلعه کنگلو دسترسی داشته باشید

قلعه کنگلو خطیرکوه

از جاده خطیرکوه – دوآب می توانید به قلعه کنگلو دسترسی داشته باشید قسمت های اولیه جاده آسفالته و بقیه خاکی است در سمت چپ با عبور از پل سیمانی جدید الاحداث راه پر پیچ و خم و صعب العبور روستای کنگلو (کنگله لی = زنبور) منشعب می شود که طول آن 16 کیلومتر است. در فاصله یک کیلومتری جنوب این روستا در ارتفاعی پایین تر، قلعه کنگلو قرار دارد  که به تعبیر استاد دکتر منوچهر ستوده به دو بازوی گشوده ای می ماند که واردین را به خود می خواند. از دید من چون عقابی است سرخ گون با بال های گسترده که از آشیان خود محافظت می کند.

نمای خارجی قلعه را یک باروی عظیم سنگی تشکیل می‌ دهد که در قسمت میانی و طرفین آن، برج‌ های دیده‌ بانی تعبیه شده‌ است. فضای داخلی این قلعه با توجه به بقایای آن، مدور و در دو طبقه ساخته شده‌ بود که قسمت عمده آن از بین رفته و در حال ویرانی است. عمده مصالحی که در ساختمان قلعه به کار رفته عبارتند از؛ سنگ لاشه با ملات آهک و سنگ ریزه. با توجه به وضعيت معمارى و سفال ها، مى شود احتمال داد كه اين قلعه در دوره ساسانى يا اوايل عهد اسلامى، به تقليد از شيوه معماری دوره ساسانى بنا شده است. هرچند اثبات اين مطلب نيار به بررسى و كاوش بيشتر دارد.

قلعه کنگلو زمانی در سه طبقه احداث شده‌ بود اما با توجه به از بین رفتن بخش اعظمی از معماری طبقه سوم، کار کاوش در فضاهای طبقه دوم به روش ارگانیک آغاز شد. در این طبقه سه فضا، یکی در وسط به شکل مستطیل و دو دیگر به شکل نیم دایره در دو طرف آن کشف شد و حفاری آن ها تا روی کفی از جنس ملات گچ که در نتیجه پر نمودن طبقه اول احداث شده‌ است، ادامه یافت. عناصر معماری مکشوف شامل دیوارهای جدا کننده، طاق و قوس پنجره، طاقچه و ورودی‌ها، با چسباندن شماره‌های لوکس و شناسه‌های عمق و لایه مستند‌سازی و سپس اطلاعات و شناسنامه هر یک از عناصر پس از برداشت‌های فنی، مرقوم شده در کنگلو نشانه‌هایی مانند اشیایی با علائم میتراییسمسی یافته‌ شده که نشان می‌ دهد این مکان نیایشگاه مهر (میترا) بوده‌ است.

بعضی نیز به علت یافته‌ شدن چربی در این مکان؛ عقیده دارند این قلعه نیایشگاه آناهیتا (الهه‌ آب) بوده‌است. قلعه با مساحتی حدود 3000 متر بر فراز تپه ای مخروطی و منفرد به صورت شمالی – جنوبی بنا شده است. ارتفاع این تپه در سمت شمال نسبت به دامنه خود با شیب 40 درجه حدود 100 متر و از جنوب با شیب 90 درجه و گاهی با شیب منفی منتهی به دره ای می شود که عمق آن حدود 350 متر است. از ضلع جنوبی قلعه به سبب اشرافی که بر کیلومترها چشم انداز خود دارد می توان منطقه را کنترل کرد. این دره راه صعب العبوری به شهمیرزاد و سمنان دارد. از این رو می توان پذیرفت که قلعه از موقعیت استراتژیک حساسی برخوردار بوده است. روبروی همین ضلع، آن سوی دره، کوه قدمگاه باارتفاعی حدود 1000 متر قد برافراشته که به صورت دیواره ای طبیعی ، منطقه را دربر گرفته است و حراست می کرد. دو سوی دیگر قلعه هم با شیب تند به دامنه های خود منتهی می شود.

 

غار اسپهبد خورشید

غار اسپهبد خورشید یا کرکیل دژ، در ناحیه دوآب شهرستان سوادکوه قرار دارد به عبارتی دیگر این غار در ارتفاعات کوه البرز و تنگه تلاقی رود دوآب به فاصله 5/1 کیلومتر از جاده سوادکوه به تهران واقع شده است. غار اسپهبد خورشید بر سینه خطیر کوه قرار داشته و در متون تاریخی به نام طاق عایشه گرگیلی دژ نیز خوانده شده‌ است. در زبان مردم منطقه سوادکوه این غار به نام “لاپ کمر” معروف است. همچنین مردم روستای خطیرکوه و روستاهای اطراف این غار را به نام “دیوکالی” به معنای “غار دیو” می شناسند. غار اسپهبد خورشید نخستین بار توسط هیات غارشناسان ایران در سال 1335 کشف شد.

اسپهبد خورشید فقط یک غار نیست، در گذشته از غار استفاده جنگی بردند و می‌توان آن را قلعه هم نامید. قلعه‌ای که دیواره دارد و داخلش اتاقک‌سازی شده است. این غار بر روی یکی از کوه های آهکی منطقه به وجود آمده و داخل غار شاهد سنگ های استامیک هستیم که مانند قندیل به کف غار خیره‌اند. تمام این زیبایی‌ها می‌تواند هم جنبه توریستی داشته باشد و هم جنبه تاریخی. برای این کار گروهی از کوه‌نوردان استان مازندران شروع به نصب میخ هایی بر دهانه غار اسپهبد خورشید کرده‌اند تا در آینده‌ای نه چندان دور حداقل گروه‌های کوه‌نوردی و سنگ‌نوردی بتوانند به داخلش بروند.

قوس دهانه غار، یکی از عظیم‌ترین دهانه‌های غار طبیعی دنیا است. طول قوس طاق طبیعی و عظیم غار چهل متر بوده و درون غار بصورت تالاری بیضی شکل به درازای ۷۵، عرض ۲۵ و ارتفاع ۱۵ متر است. در برابر غار دیواری با سنگ و ساروج چیده شده و تا مدخل آن ادامه دارد. بنای این دیوار به دوره ساسانیان باز می‌گردد. در مقابل غار پرتگاه مهیبی قرار دارد که ورود به آن را بسیار مشکل می‌سازد. به دلیل وجود آب آشامیدنی در غار، در گذشته امکان مقاومت به مدت طولانی در آن وجود داشته‌ است. داخل غار دارای اتاق‌هایی است که قدمت ساخت آنها به دوره ساسانیان باز می‌گردد. این غار در فهرست آثار ملی ایران قرار دارد. طاق این غار با 80 متر پهنا و 80 متر بلندی جزو طاق های معروف جهان به شمار می آید.

تاریخچه غار

این غار به عنوان دژی طبیعی، همواره مورد استفاده اسپهبدان طبرستان بوده‌ است. در صدر اسلام و همزمان با شورش مردم طبرستان، این غار مامن ونداد هرمز بود.
در سال ۷۶۱ میلادی، اسپهبد خورشید، نوهٔ اسپهبد فرخان بزرگ از خاندان گاوبارگان، بر منطقه مازندران حکومت می‌کرد. همزمان، مهدی پسر منصور عباسی حاکم ری شد و تصمیم گرفت پس از سالها مازندران را به تسخیر اعراب درآورد. مهدی با نیرنگ از در دوستی با اسپهبد خورشید درآمد و ضمن ارسال هدایایی، از او خواست تا اجازه دهد قسمتی از لشکریانش از تنگه رود طالار گذشته و از راه دریا به خراسان بروند. اسپهبد خورشید فریب این نیرنگ را خورد و اجازه عبور را صادر نمود. مهدی، دو سپاه را از گرگان و شاه‌کوه روانه نمود و آمل را تصرف نمود. اسپهبد خورشید که غافلگیر شده بود، همسر و ثروتش را در این غار گذاشت و برای تهیه سپاه به دیلمستان رفت.
سپاه اعراب به مدت سه ماه در پایین غار بودند و به فکر چاره برای نفوذ به این غار بودند. سرانجام با مسموم کردن سرچشمه‌های آب غار موفق شدند «بانو نی‌کلا» همسر اسپهبد خورشید را به همراه دخترانش به قتل برسانند. اسپهبد خورشید در بازگشت با پنجاه هزار سپاهی، هنگامی که شایعه اسارت همسر و فرزندانش را شنید، خودکشی کرد.

درباره وجه تسمیه «طاق عایشه گرگیلی دژ» چنین نقل شده‌ است که در دوره اسلامی زنی به نام عایشه در این دژ متحصن شده بود و جمعی از دزدان و راهزنان را به دور خود جمع کرده بود و کرکیل (غارت) می‌کردند از این جهت آن را عایشه کرکیل دژ گفته‌اند. همچنین در نزدیکی این غار بقایای قلعه‌ای قرار دارد که به قلعه باجیگران معروف است.

 

 

بخش بعدی متن را می‌توانید در جاذبه های گردشگری سوادکوه (قسمت آخر) مطالعه نمایید.

برای شرکت در مسابقه و پاسخ به سوالات وارد سایت شوید اگر عضو نیستید ثبت نام کنید


یادبان، نکوداشت یاد رفتگان

ارسال نظر

اطلاع رسانی

کافه خوندنی

مقاله بخوانید، جایزه نقدی بگیرید

از اول خرداد 1400

هر هفته 10 جایزه

100 هزار تومانی و 5 جایزه 200 هزار تومانی

هر ماه یک جایزه یک میلیون تومانی

و 2 جایزه 500 هزار تومانی

برای ثبت نام کلیک کنید

اعضا سایت، برای ورود کلیک کنید . . . 

 

اطلاع رسانی

آمار

  • بازدید امروز: 1977
  • بازدید دیروز: 9027
  • بازدید کل: 22929943