سال 1887787 قبل از میلاد مسیح، سال جنگ و اختلاف بین خران قبرسی و الاغ‌های گر است که منجر به شورش و طغیان چندین ساله گردید. بالنتیجه پس از تشکیل جلسات متعدد و کنفرانس‌های مختلف اعلامیة ذیل در سیزده ماده تصویب و به مورد اجرا گذاشته شد:
1- الاغ‌ها متساوی‌الحقوق و آزاد متولد می‌شوند. کره‌خر‌های آزاده کم‌کم بزرگ و الاغ کامل می‌شوند، در این مرحله از زندگی، آزادی را از دست می‌دهند و اسیر و مطیع می‌گردند. امتیازات اجتماعی، فقط در مسائل مربوط به حق استفاده از کاه و آخور مشخص و طبقه‌بندی خواهد شد. یعنی تمام الاغ‌ها ظاهرا آزاد و مساوی، ولی در اصل اختلاف فاحش دارند.
2- هدف اجتماع و اتحادیه صنف الاغ، مصونیت از تجاوزات، حفظ حقوق طبیعی و خدادادی است. این حقوق عرعر، جفتک انداختن، علف و کاه مرتب. یعنی خران و آخور‌های آن‌ها از تعرض مصون، صاحبانشان حق دارند که در موقع عصبانیت از روی پالان کتک بزنند و در اجرای این امر ازاد هستند.
3- حاکمیت منحصر و مختص خران قبرسی است.
4- چون حریت و آزادیت، برای خران قبرسی ضرری ندارد و این خران از کار و کوشش خسته نمی‌شوند، لذا در جفتک انداختن آزاد و تام‌الاختیارند. بالنتیجه، حقوق خران قبرسی کاملا متمایز و مجزا از حقوق خران دیگر است، حق دارند از کاه مخصوص و آخور مخصوص استفاده نمایند و کلیه خران گر معمولی که آب دهانشان می‌ریزد حق استفاده از این مزایا را ندارند، بنابراین حدودی برای آن‌ها تعیین گردیده است. این حدود، عبارت از توبرة کاه، پابند و زنجیر گردن می‌باشد.
5- دهن بند و زنجیر و ریسمان فقط برای ممانعت از جفتک انداختن و عرعر کردن الاغ‌های گر معمولی تعیین گردیده است.
6- الاغ‌های قبرسی در استفاده از زنجیره آزاد و مختارند و مربوط به میل و اراده آن‌ها است. کلیه خران گر، برای متشکل شدن مجبورند شخصا به الاغ‌های قبرسی کمک نمایند. زنجیر و بند برای هر الاغ مساوی است. چون از نظر الاغ قبرسی کلیة خران برابر و مساوی هستند. لذا هر الاغ تنها به شرط اینکه از مواد مشروط دایر بر عرعر و جفتک انداختن تخلف نماید، می‌تواند از هر رتبه و نشان حتی پالان زربفت و آخور علیحده استفاده نماید.
7- هیچ یک از افراد خران گر معمولی، بدون اطلاع خر قبرسی نمی‌تواند آزادانه یا به زور وارد آخور شود.
چنانچه افرادی بین خران گر پیدا شود که به دلخواه خود عرعر بکنند و یا غزل خارج از ردیف بخوانند، شدیدا مجازات خواهند شد و به کیفر خواهند رسید. الاغ‌هایی که خودسری و لجاجت از خود نشان دهند حق استفاده از آبشخور عمومی را نداشته و از آشامیدن آب برای مدتی که تعیین می‌شود محروم خواهند بود.
8- غیر از مجازات معلوم و مقید در اساسنامه، خران به طرق دیگر مجازات نخواهند شد. الاغ‌هایی که با توبره، دهن بند، اصلاح پذیر نباشند آن‌ها را بالاجبار باید نعل و میخ زد.
9- عرعر کردن و باربری یکی از حقوق مسلم خر‌ها است. بالنتیجه هر الاغ در عرعر کردن و جفتک انداختن تا حدود معین و مقید در قانون آزاد است، تا حدودی که اسباب زحمت الاغ قبرسی فراهم نشود در غیر این صورت خرهایی که مخل آسایش خران قبرسی می‌گردند مسئول شناخته شده و به بهشت خران روانه خواهند گشت.
10- برای استفاده از قدرت باربری خران گر و جلوگیری از اتلاف وقت و خالی نماندن تجهیزات و پالان‌ها محافظت و توجه از علوفه و یونجه لازم و ضروری است.
11- خران گر الی‌البد حق استفاده از کمپوت میوه را ندارند، در مواقع آب خوردن نیز نوبت‌های اول از آن خران قبرسی است.
12- راهنمایی کاروان شتر‌ها با خران قبرسی خواهد بود.
13- خران بدون گردن‌بند، بدون قید و شرط مجبور به اطاعت از الاغ‌های صاحب گردن بند خواهند بود.
وای به روزگار الاغی که از گرگ ترس و واهمه نداشته باشد.
متن کامل کتاب در این سایت ارائه شده است.
