آمارها نشان می دهد که در کشورهای توسعه یافته، میزان ابتلا به عفونت هلیوباکترپیلوری در بزرگسالان بیشتر است درحالی که در کشورهای در حال توسعه در سنین قبل از ۱۰ سالگی شیوع بیشتری دارد.
اگر چه هلیوباکترپیلوری میتواند منجر به بروز اختلالات هضم ، زخم معده و در موارد نادری سرطان معده شود اما در بسیاری از افراد یک عفونت بی علامت بوده و مشکلی برای فرد ایجاد نمیکند.
میکروب معده در اثر مصرف مواد غذایی و آب آلوده به مدفوع منتقل شده و تغییراتی را در معده و قسمت اولیه روده کوچک ( دئودنوم) ایجاد میکند. هلیوباکتر پیلوری بافت محافظ قسمت داخلی معده را مورد هدف قرار داده و با از بین رفتن آن، آنزیم های معده و روده به ویژه اسید معده به سلول ها آسیب رسانده و التهاب معده یا دئودنوم رخ می دهد.
علائم عفونت هلیوباکترپیلوری:
در صورتی که هلیوباکتر پیلوری تنها باعث التهاب معده و دئودنوم شده باشد، عفونت بی علامت خواهد بود اما در صورت بروز زخم معده طیفی از علائم زیر محتمل است.
- احساس درد در قسمت فوقانی شکم
- نفخ
- احساس پری حتی با مصرف مقدار اندکی غذا
- بی اشتهایی
- حالت تهوع و استفراغ
- مدفوع تیره رنگ
در صورت وجود نشانه های فوق، سابقه ابتلا به زخم معده و سابقه سرطان معده در خانواده انجام آزمایش های تشخیصی عفونت هلیوباکتر پیلوری توصیه می شود.
روش تشخیص ابتلا به عفونت هلیوباکترپیلوری:
با انجام آزمایش خون، نوعی تست تنفسی و آزمایش مدفوع میتوان ابتلا به عفونت هلیوباکتر پیلوری را تشخیص داد.
وجود باکتری هلیوباکترپیلوری منجر به واکنش سیستم ایمنی بدن و ترشح آنتی بادی علیه این باکتری می شود. از این رو اگر درآزمایش خون این آنتی بادی یافت شود به معنای ابتلای فرد به عفونت میکروب معده است.
در تست تنفسی هلیوباکتر پیلوری بیمار بایستی مایعی حاوی مواد رادیواکتیو بی ضرر بنوشد. در صورت وجود باکتری مواد به اتم های رادیواکتیو نشاندار گاز دی اکسید کربن شکسته می شوند و با آزمایش هوای خروجی از نمونه تنفس فرد می توان باکتری را تشخیص داد.
در آزمایش مدفوع نیز وجود پروتئین های هلیوباکترپیلوری نشانه وجود این باکتری در معده است.
درمان عفونت هلیوباکترپیلوری:
درمان عفونت میکروب معده به همه افرادی که آزمایش هلیوباکترپیلوری مثبت و سابقه التهاب یا زخم معده و دئودنوم دارند توصیه می شود. در صورت درمان، شانس بهبود زخم معده افزایش یافته و احتمال عود مجدد کاهش می یابد.
درمان عفونت هلیوباکترپیلوری:
درمان عفونت هلیوباکترپیلوری شامل ترکیبی از دو داروی آنتی بیوتیکی و داروهای کم کننده اسید معده است که معمولا برای یک دوره درمان ۱۴ روزه تجویز می شوند.
رایج ترین آنتی بیوتیک های مورد استفاده در درمان عفونت میکروب معده عبارتند از: مترونیدازول و کلیترومایسین.
در صورت موفقیت آمیز نبودن درمان، میتوان یک دوره درمان دیگر با حداقل یک آنتی بیوتیک متفاوت آغاز کرد.
معمول ترین داروهای کنترل کننده اسید معده عبارتند از: امپرازول، پنتوپرازول، ازومپرازول، رابپرازول و لنزوپزازول.
پس از پایان دوره درمان بایستی آزمایش هلیوباکتر پیلوری از طریق تست تنفسی یا آزمایش مدفوع جهت اطمینان از اثربخش بودن درمان انجام شود. در این زمان آزمایش خون نمی تواند مفید باشد چرا که آنتی بادی تولید شده می تواند ۴ ماه یا بیشتر بعد از از بین رفتن عفونت در خون باقی بماند.
۵۰ درصد افرادی که تحت درمان ترکیبی عفونت میکروب معده قرار می گیرند با عوارض جانبی داروها مواجه می شوند ولی شدت عوارض خفیف بوده و با تغییر دوز و زمان مصرف بهبود می یابند. تنها در ۱۰ درصد موارد عوارض جانبی منجر به قطع درمان می گردد.
اسهال، دردهای شکمی و احساس طعم فلزی در دهان از عوارض جانبی داروهای مورد استفاده در درمان عفونت هلیوباکتر پیلوری هستند.
