- خشم را کنترل کنید قبل از اینکه خشم شما را تحت کنترل در آورد.
خشم احساسی است که همه ما آن را تجربه می‌کنیم. مانند بقیه احساسات تجربه آن طبیعی محسوب می‌شود. خشم معمولا در اثر ناکامی ایجاد شده و بصورت جسمی یا هیجانی ابراز می‌شود.
عواملی که باعث خشم می‌شود می‌تواند به عوامل بیرونی مانند رفتار بقیه افراد و یا عوامل درونی مانند عدم رضایت از خود مربوط شود.
خشم با خشونت متفاوت است. خشونت باعث آسیب به خود و یا دیگران می شود.
زمانی که خشم مکررا تکرار شود و نحوه ابراز آن نامناسب باشد، می‌تواند مخرب بوده و پیامدهای بدی برای خود فرد، جسم او و افراد دیگر ایجاد کند.
مانند بقیه احساسات و هیجان‌ها، خشم نیز تغییراتی در بدن ایجاد می کند. احساس گر گرفتگی، احساس تپش قلب و تنگی نفس، تعریق، انقباض عضلانی، بالا رفتن فشار خون و بالا رفتن ضربان قلب از جمله علائمی هستند که می تواند با خشم همراهی داشته باشند.
خشم می تواند یک ناراحتی جزئی باشد و یا بصورت احساسی شدید با خشونت ویرانگر خود را نشان دهد. هیچ کس نمی‌تواند از خشمگین شدن دوری کند ولی بعضی افراد زودتر از بقیه خشمگین می‌شوند. عکس‌العمل افراد نیز در موقع خشم با یکدیگر متفاوت است.
رفتارهایی که افراد در برابر خشم از خود نشان می‌دهند به سه دسته تقسیم می شود:
1) رفتار منفعلانه: فرد در موقع خشمگین شدن سکوت می‌کند ولی در زمان دیگری که غیر متناسب است، عکس العمل منفی از خود نشان می‌دهد. مثلا:
الف) در محیط کار مرتباً از همکار خود رنجیده می شویم. به جای آن که در مورد این خشم بطور مستقیم با او صحبت کنیم و یا راه‌های مناسب کاهش خشم را به کار ببریم، در ظاهر با او خوب رفتار می‌کنیم و یک نامه شکایت کاری از او به رئیس می‌دهیم.
ب) از بعضی کارهای دوستمان عصبانی می‌شویم، در این مورد به او چیزی نمی‌گوئیم ولی در نزد بقیه دوستان وقتی حضور ندارد از او بدگویی می‌کنیم.
2) رفتار پرخاشگرانه: پرخاشگری می‌تواند کلامی یا غیر کلامی باشد. فحش و ناسزا دادن، داد زدن، تحقیر کردن و مسخره کردن نوع کلامی آن و پرتاب اجسام، کتک زدن و ... از انواع دیگر پرخاشگری است.
3) رفتار جرات مندانه: بیان خشم بصورت مستقیم، واضح و نه با پرخاشگری و صدای بلند است به نحوی که طرف مقابل از این که ما را خشمگین کرده مطلع باشد ولی این رفتار باعث آسیب به خود شخص یا طرف مقابل نشود. این روش بهترین شیوه ابراز خشم است.
یادتان باشد اینکه در مواقعی احساس خشم و عصبانیت داشته باشیم طبیعی است و هدف سرکوب کردن خشم نیست. بلکه هدف کنترل خشم و ابراز آن به طریقی است که به خود یا دیگران آسیب نرساند. به عبارتی ابراز خشم بصورت سازنده باشد نه ویرانگر و مخرب.
- اثرات خشم بر سیستم قلبی – عروقی
مطالعه‌ای در دانشگاه جان هاپکینز آمریکا جهت بررسی اثرات خشم بر سیستم قلبی – عروقی انجام شد. در این مطالعه 1055 نفر مورد بررسی قرار گرفتند. در افرادی که زود عصبانی می‌شدند، تا سن 55 سال، حملات قلبی 6 برابر بیشتر بود. در مجموع نیز هر گونه بیماری‌های قلبی – عروقی در این افراد نسبت به گروه کنترل (افرادی که زود عصبانی نمی‌شدند) 3 برابر بیشتر گزارش شده بود.
در افراد شخصیت تیپ A (افراد عجول، رقابت‌جو، کمال‌گرا که زودتر از بقیه عصبانی و خشمگین می‌شوند) نیز شیوع بیماری‌های قلبی بیشتر است.
در مطالعه دیگری که در هاروارد آمریکا انجام شد نشان داده شد، مردانی که زودتر عصبانی می‌شوند احتمال پیشرفت بیماری قلبی در آن ها 3 برابر بیشتر می شود.
از طرف دیگر ارتباط بین خشم با بالا رفتن فشار خون و چربی خون نیز در چندین مطالعه به اثبات رسیده است.
- علل خشم
همانطور که گفته شد خشم اکثرا در اثر ناکامی ایجاد می‌شود. بعضی از عوامل ایجاد کننده خشم عبارتند از: تحقیر شدن، مورد تبعیض قرار گرفتن، فریب خوردن، مورد قضاوت قرار گرفتن، بی توجهی و بد رفتاری بخصوص از طرف افراد نزدیک.
- علائم شروع خشم:
افراد در شروع خشم، علائم جسمی متفاوتی تجربه می‌کنند که شناخت این علائم جسمی و ترتیب ظهور آن ها مهم است:
این علائم هشدار دهنده عبارتند از:
- تپش قلب
- سرخ شدن و احساس گر گرفتگی
- تعریق
- فشار به شقیقه ها
- منقبض شدن عضلات
- دندان‌ها را روی هم فشار دادن
- افزایش فشار خون
- داغ شدن یا یخ کردن
- بی حس شدن اندام ها
- تنگی نفس
شما کدامیک از این حالات جسمی را در شروع خشم تجربه می کنید؟
بخش بعدی متن را می‌توانید در خشم (قسمت آخر) مطالعه نمایید.
